Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Βώνη Όπως υποστηρίζεται, το όνοµα του χωριού προέρχεται από την αρχαία πόλη ∆ωδώνη και τον τύπο «Βωδώνη», που υποδηλώει ιερό, το οποίο είναι παράλληλα και µαντείο. Την άποψη αυτή ενισχύει η ανακάλυψη του ιερού του Απόλλωνα και της Αρτέµιδος από τον Max Ohnefalsch Richter το 1883. Κατά τις ανασκαφές ήλθαν στο φως αρκετά αγάλµατα, τα οποία µεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο στη Λευκωσία. H Βώνη δεν εντοπίζεται στον µεσαιωνικό χάρτη του Λεωνίδα Αττάρ (1542), αλλά εντοπίζεται σε µεσαιωνικές πηγές ως Voni ή Vouni και καταγράφεται ως βασιλικό κτήµα του Οίκου των Λουζινιανών. Αυτό δικαιολογεί και τη συµµετοχή των κατοίκων της Βώνης στη µάχη της Λευκωσίας, όπου βασιλικά στρατεύµατα πολέµησαν τον στρατό των Γενουατών το 1374. Η Βώνη ήταν αρκετά πλούσια και εύφορη και αφθονούσαν διάφορες καλλιέργειες όπως δηµητριακά, βαµβάκι, σουσάµι, όσπρια, πατάτες, λαχανικά, ελαιόδενδρα, λεµονόδενδρα κι άλλα, λόγω της νοµής του νερού (βωνιάτικο). Στη Βώνη εκτρεφόταν επίσης ο µεταξοσκώληκας. Οι Βωνιάτες είχαν την παγκύπρια πρωτεία στην εκτροφή καµήλων και πολλοί εξασκούσαν το επάγγελµα του καµηλιέρη, που ήταν ιδιαίτερα επικερδές. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Μεγαλοµάρτυρος στο κέντρο του χωριού ανοικοδοµήθηκε το 1900, αντικαθιστώντας παλαιότερο ναό. Κοντά στο χωριό βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Σπόρου. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, µεγάλο τµήµα του χωριού αποτελεί στρατιωτική ζώνη και η πρόσβαση επιτρέπεται µόνο σε Τούρκους. Το χωριό ήταν αµιγώς ελληνοκυπριακό και, σύµφωνα µε την απογραφή του 1973, κατοικούσαν σε αυτό 508 Ελληνοκύπριοι. 138 Mνήµες Kατεχόµενης Γης