Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Καλογραία Αµιγώς ελληνοκυπριακό χωριό της επαρχίας Κερύνειας, στη γεωγραφική περιφέρεια του Πενταδακτύλου, περί τα 32 χιλιόµετρα ανατολικά της πόλης της Κερύνειας, κατεχόµενο από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύµατα εισβολής. Τα διοικητικά σύνορα του χωριού εκτείνονται από τον Πενταδάκτυλο µέχρι τη θάλασσα. Η Καλογραία είναι κτισµένη στους βόρειους πρόποδες του Πενταδακτύλου, σε µέσο υψόµετρο 140 µέτρων. Στην περιοχή της καλλιεργούνταν η ελιά, η χαρουπιά, τα σιτηρά και τα κτηνοτροφικά φυτά. Το χωριό ήταν γνωστό για την καλλιέργεια των χρυσόµηλων, που καλλιεργούνταν σε αρδευόµενες εκτάσεις. Μέρος του δάσους της Μελανδρίνας, στα δυτικά του χωριού, εµπίπτει στα διοικητικά του όρια. Στο δάσος φυτρώνει άγρια φυσική βλάστηση από πεύκα, τρεµιθιές, ξισταρκές και αντρουκλιές. Η κτηνοτροφία περιορίζεται το 1973 στην εκτροφή 860 αιγοπροβάτων. Η Καλογραία συνδέεται οδικά στα βόρεια µε τον κύριο δρόµο Κερύνειας-∆αυλού και στα δυτικά µε το χωριό Άγιος Αµβρόσιος (περί τα 6 χιλιόµετρα). Οι κάτοικοι του χωριού το 1973 ανέρχονταν στους 587. Η τοπική παράδοση συνδέει άµεσα το χωριό µε τη γειτονική εκκλησία του Αντιφωνητή που ήταν παλαιότερα ναός οµώνυµου µοναστηριού. Λέγεται ότι αρχικά κατοίκησε στην τοποθεσία του χωριού µια γυναίκα, που µαγείρευε για τους διαµένοντες στο µοναστήρι του Αντιφωνητή. Από το γεγονός αυτό, ο οικισµός που δηµιουργήθηκε αργότερα εκεί πήρε την ονοµασία Καλογραία, δηλαδή καλογριά ή και καλορκά στο κυπριακό γλωσσικό ιδίωµα. Τα γράµµατα διδάσκονταν στην περιοχή και πριν από την αγγλική κατάκτηση της Κύπρου (1878) από µοναχούς του µοναστηριού της Παναγίας Μελανδρίνας. Στο µοναστήρι φοιτούσαν παιδιά τόσο από την Καλογραία όσο κι από τα γειτονικά χωριά Τρυπηµένη και Άγιος Αµβρόσιος. 104 Mνήµες Kατεχόµενης Γης