Γαστρονομικός Χάρτης της Κύπρου

Φουντούκια Πιτσιλιάς Τα Φουντούκια Πιτσιλιάς είναι εδώδιμοι ξηροί καρποί δύο κυρίως ποικιλιών: τα «Ντόπια» ή «Μακρουλά» ( Corylus maxima ) και τα «Περα- τικά» ( Corylus avellana ). Τα Φουντούκια Πιτσιλιάς, γνωστά με το όνομα «λεφτοκάρκα», απαντώνται στην περιοχή Πιτσιλιάς, και ειδικότερα στις βό- ρειες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους, από τη Μαδαρή μέχρι την Παπούτσα. Γαστρονομία: Μπορούν να καταναλωθούν φρέ- σκα ή ξηρά. Φρέσκα καταναλώνονται για μικρό διάστημα μετά τη συγκομιδή τους προτού ξε- φλουδιστούν και αποξηραθούν. Οι ξηροί καρποί μπορούν να καταναλωθούν από μόνοι τους, να χρησιμοποιηθούν στη ζαχαροπλαστική ή στη βιο- μηχανία κατασκευής σοκολάτας ή να αποτελέ- σουν συνοδευτικό αλκοολούχων ποτών. Ροδόσταγμα Το ροδόσταγμα είναι απόσταγμα ολόκληρου του άνθους της Ροδής της Δαμασκηνής ( Rosa dama- scena ). Η παραγωγή ροδοστάγματος γινόταν από παλιά κυρίως στα ορεινά χωριά του Τροό- δους, με πιο φημισμένα τα χωριά Μηλικούρι και Αγρός. Γαστρονομία: Το ροδόσταγμα χρησιμοποιείται ευρύτατα στο σιρόπι διάφορων ειδών ζαχαρο- πλαστικής (π.χ. μπακλαβάδες, δάκτυλα κ.ά.) και σε άλλα γλυκά όπως μαχαλεπί, ρυζόγαλο, κ.λπ. Χρησιμοποιείται, επίσης, στην παραγωγή σου- τζιούκκου, ππαλουζέ και κκιοφτερκών. Πέστροφα Τροόδους Η Πέστροφα Τροόδους είναι ψάρι (Oncorhyn- chus mykiss) γλυκού νερού και εκτρέφεται σε ιχ- θυοτροφεία που λειτουργούν στην οροσειρά Τροόδους. Από το 1971, κοινότητες όπως η Κα- κοπετριά, οι Πλάτρες και το Φοινί έγιναν τουρι- στικός προορισμός ντόπιων και ξένων τουριστών για κατανάλωση / αγορά της πέστροφας. Γαστρονομία: Η πέστροφα του Τροόδους κατα- ναλώνεται ψημένη στα κάρβουνα, στη σχάρα ή στο φούρνο.Τελευταία χρησιμοποιείται ως κύριο συστατικό σε διάφορες συνταγές μαγειρικής. Μανταρίνια Αρακαπά Τα μανταρίνια Αρακαπά καλλιεργούνται κυρίως στην περιοχή του χωριού Αρακαπάς της επαρ- χίας Λεμεσού και παράγονται από την ομώνυμη ποικιλία του είδους Citrus Reticulata Blanco. Η μανταρινιά αυτή είναι γνωστή και ως «κυ- πριακή» ή «ντόπια» και είναι φημισμένη για τα φρούτα της που φέρουν, όμως, μεγάλο αριθμό σπερμάτων. Ο μέτριου μεγέθους καρπός έχει χρώμα κιτρινοπορτοκαλί κατά την ωρίμανση. Ο φλοιός του είναι λείος και λεπτός και αποσπάται εύκολα. Γαστρονομία: Καταναλώνονται φρέσκα και, επίσης, χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φρέσκων χυμών, μανταρινάδων, λικέρ, κ.ά. 29 30 31 28 Κυπριακή πατάτα κοκκινογής Η κυπριακή πατάτα κοκκινογής φημίζεται για την υπέροχη γεύση και τη σφικτή της υφή. Διακρίνε- ται εύκολα από το κοκκινωπό της χρώμα που αποκτάται από το εύφορο κόκκινο χώμα των Κοκ- κινοχωριών όπου κυρίως καλλιεργείται. Καλλιερ- γείται, επίσης, στην περιοχή δυτικά της Λευκωσίας (Ακάκι, Περιστερώνα και Αστρομερίτης). Ενδεικτι- κές καλλιεργούμενες ποικιλίες είναι οι Spunta, An- nabelle, Nicola, Vivaldi, Allians, Marfona, κ.ά. H πατάτα άρχισε να αποτελεί σημαντικό εξαγωγικό προϊόν για το νησί από το 1900. Γαστρονομία: Μπορεί να μαγειρευτεί με πολλούς τρόπους όπως οφτή, ψητή στον φούρνο, βραστή, τηγανητή, γεμιστή, πουρέ, κ.λπ . Χρησιμοποιείται, επίσης, ως συστατικό σε διάφορα άλλα φαγητά. Κολοκάσι Σωτήρας, Κολοκάσι - Πούλλες Σωτήρας Ηονομασία ΚολοκάσιΣωτήρας/Κολοκάσι-Πούλλες Σωτήρας έχει καταχωρηθεί στο ευρωπαϊκό μη- τρώο ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευ- σης (ΠΟΠ) από τις 03/08/2016. Το φυτό Κολοκάσια η εδώδιμος ( Colocasia esculenta ), κοι- νώς κολοκάσι, είναι είδος λαχανικού που ανήκει στην οικογένεια των Αρωδών (Araceae) και καλ- λιεργείται στην Κύπρο για τους εδώδιμους υπό- γειους βλαστούς του (μάππες και πούλλες). Σήμερα, το κολοκάσι καλλιεργείται κυρίως στην επαρχία Αμμοχώστου, και ιδιαίτερα στον δήμο Σωτήρας, αλλά και στα χωριά Αυγόρου, Φρένα- ρος και Λιοπέτρι. Σε μικρότερη έκταση καλλιερ- γείται, επίσης, και στην Πάφο. Γαστρονομία: Μαγειρεύεται με διάφορους τρόπους όπως γιαχνί με ή χωρίς κρέας, ή ως καπαμάς με κρασί (πολύ γνωστός στην επαρχία Αμμοχώστου). Εκπληκτικός μεζές είναι το τηγα- νητό σε φέτες ή τσιπς αλλά και το κολοκάσι σε μορφή πουρέ. Ακαθιώτικο τυρί Το Ακαθιώτικο τυρί παρασκευαζόταν στην Ακαν- θού από νωπό αιγινό γάλα από ζώα που έβο- σκαν ελεύθερα σε ανοικτούς χώρους και με ποικιλία αρωματικών φυτών της περιοχής. Το Ακαθιώτικο τυρί παρασκευαζόταν κατά την πε- ρίοδο της «Μεγάλης Τεσσαροκοστής» (Πενην- ταημέρου) πριν το Πάσχα και εξαγόταν σε γειτονικές χώρες της Κύπρου. Γαστρονομία: Το Ακαθιώτικο τυρί χρησιμοποι- είτο για την παρασκευή των φλαούνων, ως μεζές ή ως τριμμένο τυρί στα ζυμαρικά. Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου Οι Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου είναι τρυπητές πίτες οι οποίες ψήνονταν πάνω στην «πλάκαν» (είδος πέτρας πάχους περίπου 3 εκατοστών που είναι στρογγυλεμένη και λεία και τοποθετείται πάνω στα κάρβουνα). Μέσα από τη βιβλιογρα- φία φαίνεται ότι λαγγόπιττες παρασκευάζονταν με διάφορες παραλλαγές και σε άλλες περιοχές της Κύπρου, ειδικά σε χωριά της Πάφου. Γαστρονομία: Οι λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου καταναλώνονταν ζεστές ή κρύες με μέλι ή χα- ρουπόμελο ή /και έψημα. 35 34 33 32 Γαστρονομικός Χάρτης της Κύπρου Χαλλούμι 1 Αναρή 2 Τραχανάς 3 Κυπριακή επιτραπέζια ελιά 4 Κυπριακό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο 5 Κυπριακό μέλι ανθέων 6 Γλυκά του κουταλιού 7 Παραδοσιακά ζυμώματα 8 Φλαούνα 9 Ζαλατίνα 10 Σουτζιούκκος, Ππαλουζές, Κκιοφτέρι, 11 Έψημα, Πορτός Παφίτικο φιστίκι 12 Παφίτικη πίσσα 13 Παφίτικο τυρί 14 Παφίτικο Λουκάνικο l 15 Κουφέτα αμυγδάλου Γεροσκήπου l 16 Λουκούμι Γεροσκήπου, l 17 Λουκούμι Λευκάρων, Λουκούμι Φοινιού ΧαλίτζιαΤηλλυρίας 18 Μαξίλλες Λυσού 19 Παστά σύκαΤηλλυρίας 20 Χαρουπόμελο και παστέλι Ανώγυρας 21 Αρκατένα Ομόδους 22 Γλυκό αμυγδάλου 23 ΓλυκόΤριαντάφυλλο Αγρού l 24 Τσαμαρέλλα και Απόχτι(ν) 25 Χοιρομέρι, Ποσυρτή και Λούντζα Πιτσιλιάς 26 Λουκάνικο Πιτσιλιάς 27 Φουντούκια Πιτσιλιάς 28 Ροδόσταγμα 29 ΠέστροφαΤροόδους 30 Μανταρίνια Αρακαπά 31 Κυπριακή πατάτα κοκκινογής 32 Κολοκάσι Σωτήρας, 33 Κολοκάσι - Πούλλες Σωτήρας l Ακαθιώτικο τυρί 34 Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου 35 26 29 31 30 13 19 15 25 14 18 20 32 35 33 24 22 ΘΑ ΤΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 3 7 8 9 10 11 28 17 Ο Γαστρονομικός Χάρτης είναι βασισμένος στον Χάρτη που ετοιμάστηκε από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας με την έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, State Copyright Reserved. Παράθυρο στη γεύση 21 34 23 27 16 12 l (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) l (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) 2 1 6 5 17 17 4