Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 42ο

δεικνύουσιν ότι έγιναν άξιοι των ελευθεριών, αφού συναισθάνονται αυτάς και δι’ αυτάς αγωνίζονται. Γεννάται λοιπόν το ζήτημα• ωριμάσαμεν προς ελευθερίαν ή όχι 20 ; Δεν θα χρειαζόταν να ενοχληθεί η Βρετανία και η Ευρώπη και δεν θα χρειαζόταν να ωριμάσουν οι συνθήκες για την έναρξη ενός ενόπλου αγώνα, εάν δύο περίπου χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1915, η ελληνική κυβέρνηση αποδεχόταν την προσφορά της Μ. Βρετανίας για την Κύπρο με αντάλλαγμα τη συμμετοχή της στον πόλεμο εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων. Με τον Βενιζέλο παροπλισμένο και στην εξουσία τη φιλοβασιλική κυβέρνηση του Ζαΐμη, το επίσημο ελληνικό κράτος απέρριψε με συνοπτικές διαδικασίες την πρόταση αυτή. Έτσι χάθηκε η ανεπανάληπτη αυτή ευκαιρία για την ενσάρκωση του μοναδικού πόθου των Ελλήνων της Κύπρου, για την ένωση του νησιού με την Ελλάδα 21 . Θα χρειαζόταν να περάσουν άλλα 40 περίπου χρόνια για να «ανανήψουν και να κατανοήσουν την πλάνη τους 22 », αλλά και να αντιληφθούν οι υπόδουλοι Έλληνες της Κύπρου ότι «άνευ αγώνων δεν κτώνται αι ελευθερίαι δωρεάν 23 » . 90 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 42 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018 20. Πατρίς , Λευκωσία 25 Δεκεμβρίου 1913. 21. Για την προσφορά του 1915 βλ. Christos A. Theodoulou, «The 1915 British Offer of Cyprus to Greece in theLight of the War in the Balkans», Επετηρίς του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών , τόμ. IV, Λευκωσία 1971, σ. 417- 430•George S. Georghallides, A Political and Administrative History of Cyprus 1918-1926, with a Survey of the foundations of British rule , Λευκωσία 1979, σ. 88-102• Γιάννης Π. Πικρός, Ο Βενιζέλος και το Κυπριακό , Αθήνα 1980, σ. 11-30• Chris M. Woodhouse, «The Offer of Cyprus: 1915», Greece and Great Britain during World War I , Θεσσαλονίκη 1985, σ. 77-97• Χάιντς Α. Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου , τόμος πρώτος (1878-1949), Αθήνα 2007, σ. 168-194. 22. Ελευθερία , Λευκωσία 14/27 Δεκεμβρίου 1913. 23. Πατρίς , Λευκωσία 25 Δεκεμβρίου 1913. Η εφημερίδα Κυπριακός Φύλαξ παραθέτει πλούσιο ρεπορτάζ στις 13 Δεκεμβρίου 1913 σχετικά με τις επίσημες εκδηλώσεις στα Χανιά την 1 η Δεκεμβρίου 1913.