Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 42ο

προπαγάνδιζαν τους σκοπούς της άφιξής τους στο νησί και τους ανακοίνωναν ότι τελούσαν υπό καθεστώς κατ’ οίκον περιορισμού. Οι κάτοικοι υποβάλλονταν σε σωματικό έλεγχο και τους έπαιρναν ό,τι είχαν μαζί τους, χρυσαφικά, αλυσίδες, ρολόγια και χρήματα και μετά τους έδιναν εντολή να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Όση ώρα διαρκούσε ο σωματικός έλεγχος, ο τουρκικός στρατός συνοδευόμενος από Τουρκοκυπρίους, έχοντας ως πρόσχημα τον έλεγχο για οπλισμό στα σπίτια των Ελληνοκυπρίων, λεηλατούσαν ελληνοκυπριακές περιουσίες, έκλεβαν χρυσαφικά, χρήματα και είδη αξίας που μπορούσαν να πάρουν μαζί τους. Αργότερα συγκέντρωναν και πάλι όλους όσοι είχαν μείνει στο χωριό και προέβαιναν στον διαχωρισμό των κατοίκων ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Συγκεκριμένα οι ηλικιωμένοι και τα γυναικόπαιδα αποτελούσαν μία κατηγορία, ενώ οι άντρες από 15 μέχρι 55 ετών, όσοι δηλαδή ήταν σε ηλικία που μπορούσαν να πολεμήσουν, αποτελούσαν τη δεύτερη 2 . Οι άντρες κρατούνταν σε ξεχωριστές τοποθεσίες ακόμη και στο ίδιο χωριό και φυλάγονταν με αυστηρότητα. Πέρασαν από ανακρίσεις, βίωσαν κακομεταχείριση, πολλοί από αυτούς δολοφονήθηκαν και άλλοι αγνοούνται μέχρι και σήμερα. Στην πορεία η πλειονότητά τους μεταφέρθηκε σε φυλακές στην Τουρκία (Άδανα, Αμάσεια και Αντιγιαμάν), για να απελευθερωθούν μετά τις συμφωνίες Κληρίδη - Ντενκτάς περί ανταλλαγής αιχμαλώτων 3 . Και η πρώτη όμως κατηγορία πέρασε αρκετά μαρτύρια και υπέφερε μέχρι την ημέρα της απελευθέρωσης. Σε κάποια χωριά ο πληθυσμός κλειδώθηκε από τις τουρκικές αρχές σε συγκεκριμένα σπίτια του χωριού, όπου φρουρούνταν. Οι Τούρκοι δεν άφηναν να ανοίξουν τις πόρτες και τα παράθυρα, τους απειλούσαν μάλιστα ότι θα τους σκότωναν σε περίπτωση που επιχειρούσαν να αποδράσουν. Στις εκθέσεις της αντιπροσωπείας του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού αναφέρεται ότι τα χωριά ήταν άδεια και με δυσκολία συναντούσαν Ελληνοκυπρίους στους δρόμους, γιατί ήταν αναγκασμένοι να είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους υπό τη φύλαξη του τουρκικού στρατού 4 . Μάλιστα στις στατιστικές αναλύσεις, που παρεμβάλλουν για τα χωριά στην Επαρχία Κερύνειας, σημειώνεται ότι το ελληνοκυπριακό στοιχείο μειώθηκε στο 3,5%, σε σχέση με τον πληθυσμό που διέμενε στις περιοχές πριν από την εισβολή 5 . Όπως αναφέρεται σε μαρτυρίες, στα σπίτια τοποθετούνταν περίπου 40 άτομα χωρίς να υπάρχει δυνατότητα διαμονής τόσων ανθρώπων. Από τις περιγραφές συμπεραίνεται ότι τα σπίτια ήταν άδεια, δεν υπήρχαν ούτε έπιπλα ούτε ηλεκτρικές συσκευές. Αυτό οφείλεται στο πλιάτσικο που υπέστησαν οι ελληνοκυπριακές περιουσίες από Τουρκοκυπρίους κυρίως. Στις καταθέσεις των εγκλωβισμένων στο ξενοδοχείο Dome της Κερύνειας, όπου υπήρχαν περίπου 400 άτομα, αναφέρεται ότι έβλεπαν στρατιώτες και πολίτες να φορτώνουν σε φορτηγά ό,τι έβρισκαν στα 46 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 42 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018 2. Αρχείο Καταθέσεων Εγκλωβισμένων, Πανεπιστήμιο Κύπρου  CIRC, BAG 200 049 - 010.01, 280/231. 3. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1974 είχε επέλθει συμφωνία Κληρίδη - Ντενκτάς για την ανταλλαγή και την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων αιχμαλώτων της τουρκικής εισβολής από Τουρκία και Κύπρο. 4. CIRC, B AG 200 049-010.01. 5. CIRC, BAG 200 079-010.01.