Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 42ο

περίοδο που είχε εγκαθιδρυθεί και στην Κύπρο ο εθνικός διχασμός που επικρατούσε στην Ελλάδα. Κύρια εστία της έντονης αντιπαράθεσης αποτέλεσε η Λάρνακα, λόγω της δράσης από τη μια του προσωπικού φίλου του Βενιζέλου και έντονου υποστηρικτή του μητροπολίτη Κιτίου Μελέτιου Μεταξάκη, και από την άλλη του πρώην βουλευτή και δημάρχου της πόλης Πελλοποννήσιου Φίλιου Ζαννέτου, φανατικού φιλοβασιλικού 30 . Σημαντική ήταν και η δράση του ελληνικού προξενείου στην αντιπαράθεση, με τον Έλληνα Πρόξενο Παναγιώτη Παρασκευόπουλο να διαπρέπει ως «βασιλικός νονός», βαφτίζοντας αρκετά παιδιά πολύτεκνων οικογενειών σε όλο το νησί εκ μέρους του Έλληνα Βασιλιά 31 . Η διένεξη μεταφέρθηκε και στη διαδικασία για ανάδειξη του νέου εκκλησιαστικού ηγέτη. Υποψηφιότητα έθεσαν τέσσερεις ιεράρχες. Ο μητροπολίτης Κιτίου Μελέτιος Μεταξάκης, ο μητροπολίτης Κερύνειας Κύριλλος Βασιλείου, ο ηγούμενος Κύκκου Κλεόπας και ο Αρχιμανδρίτης Μακάριος Μυριανθέας, ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Β΄. Ο Κλεόπας και ο Κύριλλος, λόγω και του ήπιου χαρακτήρα τους δεν επηρεάστηκαν από τον διχασμό, κάτι που δεν συνέβηκε με τον Μελέτιο και τον φιλοβασιλικό Μακάριο. Η έντονη αντιπαράθεση δέσποσε στην αρθρογραφία της εποχής, με τις εφημερίδες να επικεντρώνονται στην προσπάθεια εξουδετέρωσης των αντιπάλων, παρά στην προώθηση των υποψηφίων που υποστήριζαν. Έτσι, ελάχιστες ήταν οι παρουσιάσεις ή οι επικρίσεις πολιτικών θέσεων σε αντίθεση με τον σχολιασμό εκκλησιαστικών συμπεριφορών και ανθρώπινων παθών και ελαττωμάτων 32 . Οι περισσότερες εφημερίδες, λόγω και της συμπάθειάς τους στον Βενιζέλο, στήριζαν τον μητροπολίτη Κιτίου, ενώ αντίθετα ο Κυπριακός Φύλαξ της Λευκωσίας, μέσω της γραφίδας του φανατικού Κωνσταντινικού και του πλέον μαχητικού δημοσιογράφου των τελευταίων 20 ετών Μανιάτη Νικόλαου Καταλάνου, υποστήριζε τον Μακάριο 33 . Οι υπόλοιπες υποψηφιότητες τέθηκαν σε δεύτερη μοίρα: ο ηγούμενος Κύκκου μετακόμισε στην Κεντρική Μονή για να αποφύγει τις εντάσεις, και ο Κυρηνείας Κύριλλος, ο οποίος δεν υποστηρίχθηκε από καμιά εφημερίδα, τελικά να επικρατεί της εκλογικής διαδικασίας και να ανακηρύσσεται Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ως Κύριλλος Γ΄ 34 . 36 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 42 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018 30. Σκεύη Κατσιάρη, «Το θλιβερόν επεισόδιον: η σύγκρουση μεταξύ Φίλιου Ζαννέτου και Μελετίου Μεταξάκη, Ιανουάριος 1917», Ίκαρος Πετρίδης (επιμ.), ό.π.,, 73-79. 31. Για τον αντίκτυπο του ελληνικού «εθνικού διχασμού» στην Κύπρο γενικά βλ. Georghallides, ό.π., 88-102, Γιώργος Γεωργής, «Το Προξενείο της Ελλάδας στην Κύπρο κατά την περίοδο του Διχασμού: από τις βασιλικές βα- πτίσεις στην προξενική αποστασία», στο Παπαπολυβίου - Καζαμίας (επιμ.), ό.π., 98-128 και Παρασκευή Κατσιάρη, «Όψεις και ιδιαιτερότητες του Εθνικού διχασμού στην Κύπρο, 1914-1920», στο M. Rossetto, M. Tsianikas, G. Cou- valis and M. Palaktsoglou (επιμ.), Greek Research in Australia: Proceedings of the Eighth Biennial International Conference of Greek Studies, Flinders University June 2009 , Αδελαΐδα 2011, 493-508. 32. Κωστής Κοκκινόφτας, Η Ιερά Μονή Κύκκου στον Κυπριακό Τύπο (1912-1920) , Λευκωσία 2004, 46. 33. Για την υποστήριξη των εφημερίδων στους υποψηφίους βλ. Κατσιάρη, «Όψεις», ό.π., Κοκκινόφτας, ό.π., 47-53. 34. Για τις αρχιεπισκοπικές εκλογές του 1916 γενικά βλ. Κοκκινόφτας, ό.π., 44-63 και Κωστής Κοκκινόφτας, Η Μονή Κύκκου στο Αρχείο της Αρχιεπισκοπής Κύπρου (1911-1931) , Λευκωσία 2017, 73-79.