Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 42ο

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1 Χρίστου Κ. Κυριακίδη Δρ Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Η έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και η είσοδος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε αυτόν, στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων, επέφερε σημαντικές μεταβολές και στην Κύπρο. Η Βρετανική Αυτοκρατορία, η οποία κατείχε το νησί από το 1878 με ένα ιδιότυπο καθεστώς, το προσάρτησε άμεσως, αντιδρώντας στην απόφαση της Τουρκίας να μπει στον πόλεμο στο εχθρικό με αυτή στρατόπεδο. Η επίσημη πλέον κατοχή του νησιού επέτρεψε στο Λονδίνο να προτείνει ακόμα και την παραχώρησή του στην Ελλάδα ως δόλωμα για την είσοδό της στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Η άρνηση της Ελληνικής Κυβέρνησης, η οποία επέλεξε την ουδετερότητα, δεν απογοήτευσε τους Έλληνες κάτοικους του νησιού, οι οποίοι συνέχισαν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη της ένωσης με την Ελλάδα. Ο εθνικός διχασμός που επικρατούσε στην τελευταία εισήχθηκε και στο νησί, κάτι που διαφάνηκε τόσο στις αρχιεπισκοπικές όσο και στις βουλευτικές εκλογές του 1916. Οι πολιτικές αυτές εξελίξεις θα αναλυθούν στην εργασία αυτή, έχοντας ως επίκεντρο τις αντιδράσεις τόσο των Ελλήνων όσο και των Τούρκων κατοίκων του νησιού, με ιδιαίτερη έμφαση στις συζητήσεις εντός του Νομοθετικού Συμβουλίου. Η Κύπρος κατέστη επίσημα βρετανική κτήση στις 5 Νοεμβρίου 1914 με σχετικό βασιλικό διάταγμα, στο οποίο έγινε επίκληση στην ανάγκη για την προστασία και την ομαλή διακυβέρνηση του νησιού. Σύμφωνα με αυτό, η έκρηξη πολέμου μεταξύ της Οθωμανικής και της Βρετανικής Αυτοκρατορίας οδήγησε στην προσάρτηση της Κύπρου « εις τας επικρατείας της Αυτού Μεγαλειότητος […], ίνα πρέπουσα γένηται πρόνοια διά την διακυβέρνησιν και προστασίαν αυτής 2 » . Έτσι, το κύριο επιχείρημα των Βρετανών, για την αντιμετώπιση και απόρριψη των ποικίλων αιτημάτων των κατοίκων, με κυριότερο την ένωση του νησιού με την Ελλάδα, για το ιδιότυπο 29 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 42 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018 1. Ανακοίνωση που έγινε στο πλαίσια της ημερίδας με θέμα «Ο Ελληνισμός στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», που διοργανώθηκε από τη ΔΙΕΦ στις 30 Μαΐου 2018. 2.Το σχετικό διάταγμα δημοσιεύθηκε στη The Cyprus Gazette (Extraordinary) , αρ. 1136, Λευκωσία 5 Νοεμβρίου 1914, ενώ αναδημοσιεύθηκε και στον Τύπο της εποχής. Βλ. ενδεικτικά εφημ. Νέον Έθνος , Λάρνακα 25 Οκτωβρίου/7 Νοεμβρίου 1914, εφημ. Κυπριακός Φύλαξ , Λευκωσία 31 Οκτωβρίου 1914 και σε Παράρτημα της εφημ. Αλήθεια , Λεμεσός 24 Οκτωβρίου 1914.