Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 42ο

• Το 1956 δημιουργείται η Τουρκική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. • Το 1959 αρχίζει η ανέγερση της πρώτης πυρηνικής εγκατάστασης, ενός πειραματικού αντιδραστήρα, του TR-1 (Turkish Reactor-1) στο Τσεκμετσέ (στο CNTRC), η οποία ολοκληρώνεται το 1961. Ο αντιδραστήρας αυτός, 1MW ισχύος, παύει να λειτουργεί το 1977, για να επαναλειτουργήσει αναβαθμισμένος το 1980 ως TR-2 με ισχύ 5MW. Η λειτουργία του διακόπηκε το 1995. Σήμερα διαθέτουν έναν ερευνητικό αντιδραστήρα TRIGA στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης (λειτουργεί από το 1979). Επίσης, λειτουργεί και το Κέντρο Πυρηνικής Έρευνας και Εκπαίδευσης της Άγκυρας. • Το 1965 προτάθηκε η κατασκευή ενός αντιδραστήρα ισχύος 300-400MW ίδιας τεχνολογίας με τους Καναδικούς CANDU και το 1970 διεξήχθη μια μελέτη σκοπιμότητας επί αυτού του αντικειμένου. Η ιδέα εγκαταλείφθηκε για λόγους πολιτικούς, οικονομικούς και τεχνικούς. Έτσι ούτε προχώρησε το σχέδιο ανέγερσης πυρηνικού σταθμού επίδειξης των 80MWe. • Το 1976 αδειοδοτήθηκε η δυνητική περιοχή ανέγερσης εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργεια στον κόλπο Ακούγιου (πλησίον της Μερσίνας). • Τη δεκαετία του 1980 το τουρκικό πυρηνικό πρόγραμμα απέκτησε ορμή, καθώς εντείνονται οι προσπάθειες εγκατάστασης πυρηνικών αντιδραστήρων στην Τουρκία. Έτσι ιδρύεται η Τουρκική Αρχή Ατομικής Ενέργειας (ΤΑΕΚ), ενώ το 1983 οι εταιρείες AECL (Atomic Energy of Canada Ltd), GE (General Electric) και KWU προσφέρονται να εγκαταστήσουν πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Τουρκία, αλλά η προσπάθεια δεν προχώρησε λόγω άρνησης της Τουρκικής Κυβέρνησης να παράσχει εγγύηση του Υπουργείου Οικονομικών (χωρίς την οποία οι βιομηχανίες δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση και να οριστικοποιήσουν τη συμφωνία κατασκευής). • Το 1984 ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Τουργκούτ Οζάλ πρότεινε μια εκδοχή της μεθόδου χρηματοδότησης ΒΟΟ (Build Operate Own), που είναι και η μέθοδος χρηματοδότησης του εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας του Ακούγιου, και η οποία τη δεκαετία του 1990 επιλέχθηκε ως μέθοδος χρηματοδότησης όλων των πυρηνικών σταθμών που θα ανεγείροντο στην Τουρκία. Συγκεκριμένα ο προμηθευτής του αντιδραστήρα προσέφερε τη χρηματοδότηση για το έργο και το λειτουργεί για το σύνολο της διάρκειας ζωής του με αντάλλαγμα την εγγύηση της κρατικής επιχείρησης αγοράς ηλεκτρισμού για αγορά μιας συμφωνημένης ποσότητας ενέργειας σε συμφωνημένη τιμή. • Η Καναδική AECL άνοιξε γραφείο στην Άγκυρα και υπογράφηκε συμφωνία 108 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 42 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018