ΑΓΡΟΤΗΣ - ΤΕΥΧΟΣ 474

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 4 44 ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΑ ΝΕΑ Μέθοδος ανάλυσης Τα δείγματα μελιού (2013) αναλύθηκαν με τη μέθοδο ΕΥΓΕ ΜΕΘ 004 για ταυτόχρονο προσδιορισμό 67 δραστικών ουσιών, οι οποίες αναφέρονται στον Πίνακα 3, στο σύστημα υγρής χρωματογραφίας με φασματόμετρο μαζών LC-MS/MS. Για την εκχύλιση των δειγμάτων χρησιμοποιείται ακετονιτρίλιο και ακολούθως σε αυτό προστίθεται μείγμα αλάτων. Το δείγμα ανακινείται έντονα και φυγοκεντρείται για διαχωρισμό των φάσεων. Ακολουθεί καθαρισμός ενός κλάσματος της οργανικής φάσης με νέο μείγμα αλάτων και εκ νέου ανακίνηση και φυγοκέντρηση. Το εκχύλισμα που προκύπτει οξινίζεται με την προσθήκη μικρής ποσότητας μυρμηκικού οξέος και εισάγεται στο σύστημα LC-MS/MS για μέτρηση. Συνοπτικά, τα στάδια της μεθόδου είναι: 1. Ζύγιση 5g ± 0,1g δείγματος 2. Προσθήκη 10ml υπερκαθαρού νερούκαι ομογενοποίηση με χρήση αναδευτήρα 3. Προσθήκη 10 ml ακετονιτριλίου 4. Έντονη ανακίνηση του δείγματος για 1min 5. Προσθήκη μείγματος αλάτων NaCl, MgSO 4 και αλάτων buffering για διαχωρισμό των φάσεων 6. Έντονη ανακίνηση του δείγματος για 1min 7. Φυγοκέντρηση του δείγματος για 5min στις 4000rpm 8. Λήψη κλάσματος της οργανικής φάσης και προσθήκη άλατος MgSO 4 και PSA sorbent για καθαρισμό του δείγματος 9. Έντονη ανακίνηση του δείγματος για 1min 10. Φυγοκέντρηση του δείγματος για 5min στις 4000rpm 11. Λήψη τελικού εκχυλίσματος και οξίνισή του με μυρμηκικό οξύ 12. Εισαγωγή του δείγματος στο σύστημα LC-MS/MS για μέτρηση Το όριο αναλυτικού προσδιορισμού (LOQ) για όλες τις δραστικές ουσίες που εξετάστηκαν στο σύστημα LC-MS/ MS είναι 0,06 mg/kg και το όριο ανίχνευσης (LOD) είναι 0,02 mg/kg, ενώ για τη δραστική ουσία coumaphos τα αντίστοιχα όρια είναι 0,03mg/kg και 0,01mg/kg. Όλατααντιδραστήριαπουχρησιμοποιήθηκανήτανκατάλληλα για τον προσδιορισμό υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών. Ο διαχωρισμός των δραστικών ουσιών και ο ποσοτικός προσδιορισμός έγινε στο σύστημα LC-MS/MS (WATERS ACQUITY UPLC), με στήλη ACQUITY UPLC BEH C18 1,7μm και ανιχνευτή XEVO TQ MS. Η επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων έγινε με μείγμα πρότυπων διαλυμάτων αναφοράς (std). Τα δείγματα μελιού (2015) αναλύθηκαν με την ίδια μέθοδο και για ταυτόχρονο προσδιορισμό 103 δραστικών ουσιών, οι οποίες αναφέρονται στον Πίνακα 4, στο σύστημα υγρής χρωματογραφίας με φασματόμετρο μαζών LC-MS/MS. Το όριο αναλυτικού προσδιορισμού για όλες τις δραστικές ουσίες που εξετάστηκαν στο σύστημα LC-MS/MS είναι 0,01 mg/kg και το όριο ανίχνευσης είναι 0,003 mg/kg. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Στους Πίνακες 1 και 2 υποδεικνύονται οι περιοχές από τις οποίες συλλέχθηκαν τα 40 δείγματα μελιού (έτος 2013 και 2015 αντίστοιχα), ενώ στους Πίνακες 3 και 4 παρουσιάζονται δραστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται τόσο σε έντονες όσο και σε ήπιες γεωργικές περιοχές. Παρόλο που σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται οι ίδιες δραστικές ουσίες τόσο σε περιοχές που ασκείται εντατική γεωργία όσο και σε περιοχές με ήπια γεωργική δραστηριότητα, εντούτοις διαφέρει η συχνότητα χρήσης τους καθώς και ο βαθμός επιβάρυνσής τους στον περιβάλλοντα χώρο. Επιπρόσθετα, δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο κατά καιρούς να παρατηρούνται από μελισσοκόμους, αλλά και τις αρμόδιες κρατικές Υπηρεσίες, σημαντικές απώλειες μελισσών που οφείλονται σε ψεκασμούς μελισσοτοξικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων κατά το στάδιο της ανθοφορίας στις περιοχές που ασκείται έντονη γεωργική δραστηριότητα. Παράλληλα με τις κύριες ανθοφορίες της περιοχής, υπάρχει και αυτοφυής βλάστηση όπως Oxalis pes-carpae (κ.ν. ξυνίδι), Malva spp. (κ.ν. μολόχα), Sinapis spp. (κ.ν. λαψάνα), Prasium majus (κ.ν. φασσόχορτο), Asphodelus spp. (κ.ν. ασφόδελος), Vicia tenuifolia (κ.ν. αγριόβικος), Rhus coriaria (κ.ν. ρούδι), Cistus spp . (κ.ν. κίστος), Thymus spp. (κ.ν. θυμάρι), Heliotropium europaeum (κ.ν. κατσουνόχορτο) κ.ά., στην οποία πιθανόν να μεταφερθεί το ψεκαστικό υλικό. Το μέλι που παρήχθη στις περιοχές αυτές είναι ανθόμελο ή φυσική ανάμειξη εσπεριδοειδών με ανθόμελο και συλλέχθηκε μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου. Στα φυλλοβόλα δένδρα περιλαμβάνονται είδη του γένους Prunus spp. (ροδακινιές, νεκταρινιές, βερικοκιές κ.ά) και Malus spp (μηλοειδή κ.ά.), ενώ στα χωράφια με τα θερισμένα σιτηρά υπήρχε αυτοφυής βλάστηση όπως Heliotropium europaeum (κ.ν. κατσουνόχορτο), Carthamus spp. (κ.ν. χριστάγκαθα), Hypericum triquetrifolium (κ.ν. υπερικό), Echium vulgare (κ.ν. βοιδόγλωσσο) κ.ά.