ΑΓΡΟΤΗΣ - ΤΕΥΧΟΣ 474

25 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 4 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ αποτελεσματικών θεσμικών ρυθμίσεων και διαδικασιών, εξασφάλιση πρόληψης και αντιμετώπισης της απερήμωσης και προώθησης αειφόρου εκμετάλλευσης των γαιών και υδάτινων πόρων με την ανάπτυξη πρακτικών χρήσης των απειλούμενων πόρων που θα περιορίζουν ή αντιστρέφουν το φαινόμενο. Ταυτόχρονα, λαμβάνονται πρόνοιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ενεργό συμμετοχή των επηρεαζόμενων πληθυσμών και τοπικών φορέων στη διατύπωση και εφαρμογή εξειδικευμένων μέτρων για την αντιμετώπιση της απερήμωσης. Η άμεση και έγκαιρη εφαρμογή των μέτρων θα συμβάλει στην καταπολέμηση της απερήμωσης. Η υποβάθμιση της γης, ιδιαίτερα η διάβρωση που περιορίζει το ριζόστρωμα, είναι συνήθης στην Κύπρο λόγω της φύσης των εδαφών της, του ανάγλυφου του νησιού και των κλιματολογικών χαρακτηριστικών της και αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές διαδικασίες που προκαλούν απερήμωση στην Κύπρο αλλά χαρακτηρίζεται ως αναστρέψιμη κατάσταση με την άμεση εφαρμογή μέτρων όπως αντιδιαβρωτικά μέτρα κυρίως σε περιοχές που έχουν πληγεί από πυρκαγιές καθώς και σε γεωργικές γαίες. Η προστασία του εδάφους αποτελεί ένα από τα κύρια μέτρα τα οποία θα συμβάλουν στην καταπολέμηση της απερήμωσης και θα αντιστρέψουν την κατάσταση της κυπριακής γης. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης περιλαμβάνει μέτρα όπως πρόληψη από πυρκαγιές, προστασία γαιών από τη διάβρωση, μείωση της ρύπανσης των υδάτων και υπεράντληση τα οποία εφαρμόζονται μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, το Σχέδιο Λεκάνης Απορροής Ποταμού καθώς και την εφαρμογή άλλων πολιτικών όπως η Δασική, η Δήλωση Πολιτικής, οι Οδηγίες για τη Φύση κ.ά. Σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει και η Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, στην οποία περιλαμβάνονται δράσεις και μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου της απερήμωσης και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης περιλαμβάνει αριθμό μέτρων και ιεράρχησή τους, τα οποία στοχεύουν άμεσα στην καταπολέμηση του φαινομένου στις περιοχές άμεσου κινδύνου. Τα μέτρα αφορούν όλους τους τομείς (δάση, γεωργία, νερά) οι οποίοι συμβάλλουν στην υποβάθμιση της γης, όπως η προστασία των δασών από πυρκαγιές, η χρήση συστημάτων εξοικονόμησης νερού και η ορθολογική κατανάλωσή του στις αρδευόμενες καλλιέργειες, η εφαρμογή κώδικα ορθής γεωργικής πρακτικής, η προστασία των βοσκοτόπων, η προστασία των εδαφών από τη διάβρωση κ.ά. Τα μέτρα τα οποία έχουν επιλεγεί σύμφωνα με την αποτελεσματικότητά τους είναι: • Έλεγχος αδειών βόσκησης σε δασοκαλυμμένες και άλλες περιοχές ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε περιοχής και τηεκρισιμότητας στην απερήμωση. • Καθορισμός φέρουσας ικανότητας περιοχών για βόσκηση. • Ενίσχυση των αγροτών στον τομέα παραγωγής ζωοτροφών και επιδότηση των σιτηρών, όχι μόνο για αύξηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής κτηνοτροφίας, αλλά και μείωση της ανάγκης βόσκησης. • Συνέχιση και επαύξηση αγροπεριβαλλοντικών μέτρων στα πλαίσια του ΠΑΑ που να καλύπτουν τις βασικότερες καλλιέργειες και που να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της διάβρωσης. • Άμεση χρηματοδότηση και παροχή κινήτρων για συντήρηση των υφισταμένων αναβαθμίδων και ξερολιθιών στα επικλινή εδάφη ακόμη και σε περιοχές που η γεωργία έχει εγκαταλειφθεί. • Μέτρα ανάσχεσης της εγκατάλειψης και ενίσχυσης της παραδοσιακής άσκησης των γεωργικών δραστηριοτήτων. • Εμπλουτισμός Σχεδίων Ανάπτυξης και ιδιαίτερα της Δήλωσης Πολιτικής με μέτρα ελέγχου χρήσης γης σε περιοχές με αυξημένο κίνδυνο απερήμωσης. • Διαχείριση της ζήτησης νερού και θέσπιση κινήτρων προς αυτή την κατεύθυνση. • Υποχρεωτική εφαρμογή των Καλών Γεωργικών και Περιβαλλοντικών Πρακτικών. • Θέσπιση κινήτρων για τη δημιουργία φυτικών φρακτών από τους γεωργούς, περιμετρικά των γεωργικών καλλιεργειών. • Έλεγχος της βραχυπρόθεσμα υψηλότερης απόδοσης της αστικοποίησης και τουριστικής ανάπτυξης της γεωργικής γης σε σύγκριση με το μακροπρόθεσμο όφελος από τη συντήρηση της γεωργικής γης, του τοπίου και των φυσικών πόρων. • Αύξηση προστασίας δασών και αντιδιαβρωτικών μέτρων (δασοκάλυψη). Αριθμός των προτεινόμενων μέτρων ήδη υλοποιείται μέσω των αρμόδιων Τμημάτων, των τρέχοντων προγραμμάτων και των διαφόρων πολιτικών, όπως αντιδιαβρωτικά μέτρα και μέτρα δάσωσης γης, μέτρα διαχείρισης υδάτινων πόρων, αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, συντήρηση και δημιουργία νέων ξερολιθιών, καθορισμός φέρουσας ικανότητας για βόσκηση και άλλα μέτρα που αφορούν τη γεωργία. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης στοχεύει στην παρακολούθηση και εφαρμογή των πιο αποτελεσματικών μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου και τον μετριασμό και ανάσχεση της υποβάθμισης των εδαφών. Γεωγραφική κατανομή περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών στην απερήμωση