ΑΓΡΟΤΗΣ - ΤΕΥΧΟΣ 474

17 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 4 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ το πρόβλημα. Παράλληλα, θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της «Εθνικής Στρατηγικής της Κύπρου για την αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής στα Αντιβιοτικά», η οποία βρίσκεται σε ισχύ από τον Δεκέμβριο του 2012, σύμφωνα με την προσέγγιση της ευρωπαϊκής προοπτικής «Μια υγεία» και μέσα από το πλαίσιο της εφαρμογής του «Σχεδίου Συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τις επιπτώσεις της μικροβιακής αντοχής στον τομέα της ανθρώπινης υγείας και στον κτηνιατρικό τομέα». Βασικότερος στόχος του Σχεδίου Δράσης του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος είναι η ενίσχυση της πρόληψης της εμφάνισης και του ελέγχου της μικροβιακής αντοχής στους τομείς της κτηνιατρικής και η διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της παράτασης της αποτελεσματικότητας των αντιμικροβιακών σκευασμάτων που κυκλοφορούν στην κυπριακή αγορά. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης είναι πενταετούς πλάνου και το περιεχόμενό του καλύπτει συγκεκριμένες δράσεις που είναι απαραίτητο να αναληφθούν στους τομείς της κτηνιατρικής. Oι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, αναγνωρίζοντας γενικότερα το πρόβλημα της υψηλής κατανάλωσης των αντιβιοτικών στο νησί τα τελευταία χρόνια, έχουν ήδη προβεί σε αριθμό ενεργειών όπως: (α) η ενημέρωση και αφύπνιση του κοινού/ιδιοκτητών ζώων και των επαγγελματιών υγείας/ κτηνιάτρων, (β) η αποστολή επιστολών και εγκυκλίων προς όλους τους εμπλεκόμενους προς την κατεύθυνση της ορθής συνταγογράφησης και χρήσης φαρμάκων σε συνδυασμό με αρκετές εκπαιδεύσεις κτηνιάτρων και ιδιοκτητών ζώων με στόχο τησυμμόρφωσηκαι αλλαγή νοοτροπίας στοθέμααυτό. Επιπρόσθετα, εφαρμόζεται Εθνικό Πρόγραμμα Καταλοίπων από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, στο οποίο περιλαμβάνεται και η επιτήρηση της παρουσίας καταλοίπων αντιβιοτικών σε προϊόντα ζωικής προέλευσης για διασφάλιση της προστασίας από την έμμεση και ακούσια λήψη αντιβιοτικών από τον άνθρωπο. Σε ετήσια βάση εφαρμόζεται, επίσης, ερευνητικό πρόγραμμα για τη μελέτη του κατά πόσον έχει αναπτυχθεί μικροβιακή αντοχή συγκεκριμένων στελεχών (έναντι αντιβιοτικών για ανθρώπινη χρήση) όπως α) Salmonella spp, β) Campylobacter jejuni και γ) του συμβιωτικού βακτηρίου-δείκτη Escherichia coli, ενώ έχει εφαρμοστεί άμεσα η απαγόρευση της χρήσης αντιβιοτικών ως αυξητικών παραγόντων στην κτηνοτροφία με βάση τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1831/2003, παράλληλαμε τηνεφαρμογή μέτρων υγιεινής σε επίπεδο φάρμας για τον έλεγχο και πρόληψη λοιμώξεων με στόχο την υγεία των ζώων και την ελαχιστοποίηση της χρήσης αντιβιοτικών (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004). Παρόλα ταύτα, τα προαναφερθέντα δεν οδήγησαν σε δραστική και αποτελεσματική μείωση της χρήσης των αντιβιοτικών κτηνιατρικών σκευασμάτων. Το όραμα του στρατηγικού σχεδιασμού που εμπεριέχεται στο κείμενο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης - το οποίο εκπονήθηκε από την Επιτροπή Αντιβιοτικών των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών και εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Γεωργίας - επικεντρώνεται ουσιαστικά σε δύο ζωτικούς πυλώνες: Α. στην πρακτική καθοδήγηση για την προαγωγή της συνετής χρήσης των αντιμικροβιακών, και Β. στην ανάπτυξη και υλοποίηση ενεργειών που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της παρατηρούμενης μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά στην Κύπρο. Το Σχέδιο Δράσης αποσκοπεί ουσιαστικά στη διαφύλαξη της αποτελεσματικής αντιμικροβιακής αγωγής για τα ζώα και κατά συνέπεια τον άνθρωπο, με την εφαρμογή των αρχών: • της επιτήρησης: Να παρακολουθεί δηλαδή και να παρέχει δεδομένα σχετικά με τους ανθεκτικούς μικροοργανισμούς, τις ασθένειες που οφείλονται σε αυτούς και τη χρήση αντιμικροβιακών παραγόντων για τη θεραπεία τους. Σε αυτό αναμένεται να συμβάλει τα μέγιστα η καθιέρωση εθνικής δομής συντονισμού με στόχο την επίβλεψη ενός προγράμματος επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής, συγκέντρωσης και ερμηνείας των δεδομένων. Θα γίνει, ταυτόχρονα, προσπάθεια για δημιουργία ενός συστήματος το οποίο θα παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής καταχώρησης της συνταγογράφησης Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων (ΚΦΠ) στα ζώα και σχετικού ελέγχου των δεδομένων σε επίπεδο αρμόδιας Αρχής. • της συνετής χρήσης αντιμικροβιακών: Να μειώσει την έκθεση των μικροοργανισμών σε αντιμικροβιακούς παράγοντες στην κτηνιατρική πρακτική και την κτηνοτροφία και να γίνονται προσπάθειες για την εξασφάλιση χορήγησης των φαρμάκων στα ζώα μόνο σε ορθό θεραπευτικό επίπεδο και εύρος, αφού οι ανεπαρκείς δόσεις των θεραπευτικών αντιμικροβιακών ουσιών στα ζώα δύναται να ενισχύσουν την ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής σε αυτές. Καταλυτικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια αναμένεται να παίξει η ενίσχυση της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων σε ζώα εκτροφής μέσω της ανάπτυξης και εφαρμογής παράπλευρων πολιτικών ελέγχου και στρατηγικών με αυτοσκοπό την πρόληψη των λοιμώξεων στα ζώα. Γ. του ελέγχου των λοιμώξεων: Να μειώσει την εμφάνιση και εξάπλωση των λοιμώξεων και δη των ανθεκτικών στα αντιμικροβιακά μικροοργανισμών, μέσω της απρόσκοπτης παροχής πληροφοριών, την εκπαίδευση, την επικοινωνία, την έρευνα, την οργανωτική υποστήριξη και, όπου χρειάζεται, τη δημιουργία ή αναθεώρηση νομοθετικών ή/και κανονιστικών διατάξεων. Μέσα από την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης θα γίνει έντονη προσπάθεια βελτιστοποίησης της συνετής χρήσης των αντιμικροβιακών φαρμάκων στα ζώα μέσα από: