ΑΓΡΟΤΗΣ - ΤΕΥΧΟΣ 474

16 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 4 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή του Προγράμματος Επιτήρησης της Γρίπης των Πτηνών, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με τις αποφάσεις 2009/470/ΕΚ, 2009/883/ΕΚ, 2010/712/ΕΕ και 2011/862/ΕΕ. Ο Τομέας Υγείας και Ευημερίας των Ζώων των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών έχει την ευθύνη για τον συντονισμό και την εποπτεία του προγράμματος. Τα πέντε Επαρχιακά Κτηνιατρικά Γραφεία σε συνεργασία με τους πέντε Κτηνιατρικούς Σταθμούς είναι υπεύθυνα για τη συλλογή και μεταφορά των δειγμάτων στα εργαστήρια των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών (Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς). Το Πρόγραμμα της Επιτήρησης της Γρίπης των Πτηνών εφαρμόζεται στην Κύπρο από το 2005. Όλες οι δοκιμές γίνονται στο Τμήμα Ιολογίας του Κλάδου Κτηνιατρικών Εργαστηρίων, και σε περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων τα δείγματα στέλνονται στο Κοινοτικό Εργαστήριο Αναφοράς για επιβεβαιωτικές δοκιμές. Τα δείγματα, σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής 2010/367/ΕΕ, πρέπει να λαμβάνονται από κοτόπουλα, γαλοπούλες πάχυνσης, ορτύκια, περδίκια, περιστέρια, στρουθοκάμηλους, οικόσιτα πουλερικά, από ζωολογικούς κήπους και από εισαγόμενα πτηνά συντροφιάς. Για τις μονάδες αναπαραγωγής, αυγοπαραγωγής, γαλοπούλων, περδικιών και περιστεριών λαμβάνονται δείγματα αίματος από 10 πτηνά ανά εκτροφή, όταν υπάρχει μόνο ένας θάλαμος στην εκτροφή. Σε περιπτώσεις εκτροφών με δύο ή περισσότερους θαλάμους λαμβάνεται αίμα από πέντε πτηνά ανά θάλαμο. Για τις μονάδες αυγοπαραγωγής ελευθέρας βοσκής λαμβάνονται πέντε δείγματα αίματος ανά θάλαμο κάθε τρεις μήνες. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα στις μονάδες ελευθέρας βοσκής συμπεριλαμβάνονται και οι μονάδες βιολογικής εκτροφής, καθώς τα πτηνά εκτρέφονται σε εξωτερικούς χώρους και οι πιθανότητες προσβολής τους από τον ιό είναι αυξημένες. Για την επιτήρηση ορτυκιών, το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη λήψη συνολικά 60 δειγμάτων αίματος ανά εκτροφή, ισάριθμα κατανεμημένων ανά τρίμηνο (15 δείγματα ανά τρίμηνο). Για την επιτήρηση στρουθοκαμήλων, το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη λήψη δέκα δειγμάτων αίματος ανά εκτροφή. Για την επιτήρηση των οικόσιτων πτηνών, λαμβάνονται δείγματα αίματος από οικόσιτα πτηνά μόνο σε χωριά γύρω από τους υδροβιότοπους στο Δασάκι της Άχνας και στις αλυκές στη Λάρνακα και στο Ακρωτήρι. Αναφορικά με την επιτήρηση της νόσου στα άγρια πτηνά, το Ταμείο Θήρας προσκομίζει στα Κτηνιατρικά Εργαστήρια περίπου 15 πτηνά τον μήνα από τον υδροβιότοπο στο Δασάκι της Άχνας και τις Αλυκές στη Λάρνακα και στο Ακρωτήρι. Παράλληλα, συλλέγονται πτηνά που τυχόν βρίσκονται νεκρά στις περιοχές υψηλού κινδύνου (υδροβιότοπους, φράγματα κ.λπ. ) καθώς και δύο δείγματα κοπράνων κάθε δύο εβδομάδες ανά περιοχή κατά τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο κατά τους οποίους διέρχονται από αυτές τις περιοχές τα αποδημητικά πτηνά. Το Πρόγραμμα Επιτήρησης για τη Γρίπη των Πτηνών στα άγρια πτηνά αποσκοπεί στην έγκαιρη διάγνωση των κρουσμάτων γρίπης των πτηνών υψηλής παθογονικότητας (HPAI), του υποτύπου H 5 N 1 σε άγρια πτηνά, προκειμένου να προληφθεί σε συνδυασμό με τα υψηλά μέτρα βιοασφάλειας η εισαγωγή της μόλυνσης στην οργανωμένη πτηνοτροφία. Στα πλαίσια των Προγραμμάτων Επιτήρησης της Γρίπης των Πτηνών το Τμήμα Ιολογίας του Κλάδου Κτηνιατρικών Εργαστηρίων διενεργεί γύρω στις 1.760 δοκιμές σε δείγματα από πουλερικά και άγρια πτηνά. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κανένα κρούσμα γρίπης των πτηνών υψηλής παθογονικότητας (HPA I ), του ορότυπου H 5 N 1 , καθώς δεν ανιχνεύτηκε ο ιός, ούτε βρέθηκαν αντισώματα του ιού σε δείγματα αίματος που λήφθηκαν είτε από άγρια πτηνά είτε από πουλερικά της οργανωμένης πτηνοτροφίας. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2006 απομονώθηκε στέλεχος του ιού της γρίπης των πτηνών, ορότυπου Η 1 Ν 1 , σε άγριες πάπιες στη λίμνη Αθαλάσσας, οι οποίες παρουσίασαν υψηλή θνησιμότητα λόγω αλλαντίασης. Η γρίπη των πτηνών είναι γνωστοποιητέα ασθένεια σύμφωνα με τους περί της Υγείας των Ζώων Νόμους 2001-2009 και οποιοδήποτε κρούσμα αυτής θα πρέπει να γνωστοποιείται στον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων (OIE), σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας. Μάριος Κ. Γενακρίτης Κτηνιατρικός Φαρμακοποιός Κτηνιατρικές Υπηρεσίες Πρόγραμμα επιτήρησης της γρίπης των πτηνών στα πουλερικά και άγρια πτηνά Εθνικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στις αντιμικροβιακές ουσίες Παρόλο ότι η διαπίστωση πριν από 80 περίπου χρόνια πως ουσίες που παράγονται από μύκητες ή βακτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν θεραπευτικά για την ίαση διαφόρων λοιμώξεων έσωσε εκατομμύρια ζωές, εν τούτοις, με την πάροδο των χρόνων, τα βακτήρια απέκτησαν μεγάλου βαθμού αντοχή στα αντιβιοτικά, και οι πολύτιμες αυτές ουσίες τόσο για τον άνθρωπο όσο και τα ζώα χάνουν με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό την αποτελεσματικότητά τους. Η αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στις αντιμικροβιακές ουσίες αποτελεί από το 2011 ύψιστη προτεραιότητα για την ΕΕ η οποία ξεκίνησε να εφαρμόζει ένα ενιαίο Σχέδιο Δράσης (ΣΔ), ορίζοντα πενταετούς συνεχούς ανανέωσης, με σκοπό την αντιμετώπιση των αυξανόμενων κινδύνων που προκαλεί το εν λόγω φαινόμενο. Μιχάλης Κώστουλος Κτηνιατρικός Λειτουργός Κτηνιατρικές Υπηρεσίες Στο πλαίσιο εναρμονισμού της χώρας με το συγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός αντίστοιχου Εθνικού Σχεδίου Δράσης του οποίου η εφαρμογή καλείται να αντιμετωπίσει σε τοπικό επίπεδο