ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος 41ο

και στην οροφή του διαμερίσματος 8. Από τις 18:00 μέχρι τις 06:00 απαγορευόταν η είσοδος και έξοδος από τον χώρο των συγκροτημάτων οποιουδήποτε κρατουμένου, ενώ ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι φρουροί έδιναν τηλεφωνική αναφορά για την κατάσταση στον χώρο επιτήρησής τους 9 . Παρά τα, κατ’ ομολογίαν, ισχυρά μέτρα ασφαλείας, δεν ήταν λίγες οι απόπειρες απόδρασης. Πιο γνωστό είναι το σχέδιο «Αβέρωφ» με στόχο την απόδραση του πρωτομάρτυρα της αγχόνης, Μιχαλάκη Καραολή. Για την απελευθέρωσή του έγιναν 5 προσπάθειες από μέλη της ΕΟΚΑ εντός και εκτός φυλακών. Πέραν της μιας προσπάθειας, η οποία είχε προδοθεί, οι υπόλοιπες απόπειρες δεν συνάντησαν άλλο εμπόδιο εκτός των προσωπικών αμφιταλαντεύσεων του ιδίου του αγωνιστή, γεγονός που κατέδειξε ότι η απόδραση από τις Κεντρικές Φυλακές δεν ήταν ουτοπικό σενάριο. Ως εκ τούτου, ακολούθησαν περισσότερες προσπάθειες. Στα μέσα Αυγούστου του 1956 επιχειρήθηκε απόδραση από τους Ανδρέα Παναγιώτου, Γεώργιο Ολύμπιο, Λοΐζο Χατζηλοΐζου, Νίκο Βρακά, Χριστάκη Αντωνίου, Αντωνάκη Σολομώντος, Σωτήρη Γεωργίου κ.ά. ΟΑντωνάκης Σολομώντος έφτασε πολύ κοντά στην απόδραση, αλλά την τελευταία στιγμή από λάθος συναγερμό η επιχείρηση ματαιώθηκε 10 . Μετά την αποτυχημένη απόπειρα στα μέσα Αυγούστου του 1956, ο Γεώργιος Ολύμπιος με τον Χριστάκη Αντωνίου (Ορφανό) και τον Αντωνάκη Σολομώντος έθεσαν σε εφαρμογή νέο σχέδιο απόδρασης, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 27 Αυγούστου 11 . Είχαν την πληροφορία ότι οι Βρετανοί θα μετέφεραν καταδίκους στη Βρετανία 12 λόγω των συνεχών αναταραχών στις φυλακές και της επικινδυνότητάς τους και γι’ αυτό σχεδίαζαν απόδραση, προκειμένου να μη μεταφερθούν οι ίδιοι εκεί. Πράγματι, η απόδραση συνέπεσε με την ημέρα μεταφοράς καταδίκων στις βρετανικές φυλακές 13 . Πιο αναλυτικά ο Γεώργιος Ολύμπιος κατέθεσε την πρόταση να αποδράσουν οι δύο από τους τρεις με τις «κοφίνες» που χρησιμοποιούνταν για τα σκουπίδια των μαγειρείων. Ο Αντωνάκης Σολομώντος συμφώνησε και επιθυμούσε αμέσως την υλοποίηση του σχεδίου 14 . Ο Ορφανός ήταν πιο διστακτικός. Ο δισταγμός του 7 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΠΟΔΡΑΣΗΣ « ΚΟΦΙΝΑ », 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1956 9. Πέτρος Στυλιανού, Α πό την τραγική εποποιία των Κεντρικών Φυλακών (Μέρος 1 ο : Η εποποιία των Κεντρικών Φυλακών) , Λευκωσία: χ.ε., 1967, σσ. 1-5 και 34. 10. Π. Στυλιανού, Από την τραγική… (Μέρος 2 ο …) , ό.π., σ. 162. 11. Για την είδηση της απόδρασης στον Τύπο, βλ. Ο Φιλελεύθερος , Λευκωσία 28 Αυγούστου 1956, Χαραυγή , Λευκωσία 28 Αυγούστου 1956, Ελευθερία , Λευκωσία 28 Αυγούστου 1956 και Ελευθερία , Αθήνα 28 Αυγούστου 1956. 12. Για την απόφαση μεταφοράς κρατουμένων αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α. σε βρετανικές φυλακές, βλ. Βρετανικά Εθνικά Αρχεία [TNA], FO/371/123918, Τηλεγράφημα Sir John Harding προς Υπουργό Αποικιών, 15 Αυγούστου 1956 13. Π. Στυλιανού, Από την τραγική… (Μέρος 2 ο …) , ό.π., σ. 163. 14. Γεώργιος Σ. Ολύμπιος, Ε.Ο.Κ.Α. - Αγώνας 55 - 59 Μαρτυρίες , Λάρνακα 2017, σ. 107.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0