ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος 41ο

ανέδειξαν ακόμη ένα πολιτικό αδιέξοδο στον ορίζοντα. Συνεπακόλουθα ο Γεώργιος Γρίβας-Διγενής έδωσε οδηγίες για επιστροφή στη δράση, η οποία θα προσλάμβανε τη μορφή παθητικής αντίστασης και επιθέσεων εναντίον άψυχων στόχων 4 . Η παθητική αντίσταση, ως μορφή πάλης, δεν προοριζόταν να υποκαταστήσει τον ένοπλο αγώνα, αλλά να καταστεί συμπλήρωμά του 5 . Η ηγεσία της ΕΟΚΑ δεν έτρεφε αυταπάτες ότι η υιοθέτηση της παθητικής αντίστασης σε ένα μικρό νησί όπως η Κύπρος θα επέφερε σημαντική αρνητική επίδραση στα βρετανικά οικονομικά συμφέροντα 6 , επομένως δεν περιόρισε τη δράση της μόνο στην εν λόγω εκστρατεία. Η έναρξη της παθητικής αντίστασης σημειώθηκε στις αρχές Μαρτίου 1958 7 . Αφορούσε ένα σύνολο δράσεων, όπως το μποϊκοτάρισμα βρετανικών προϊόντων, την επιστροφή των μεταλλίων από τους βετεράνους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την ίδρυση διαιτητικών επιτροπών για την επίλυση διαφορών μεταξύ μελών της ελληνοκυπριακής κοινότητας, την παραίτηση των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων καθώς και την άρνηση των κυβερνητικών λειτουργών να φρουρούν δημόσια κτίρια ή να αντικαταστήσουν τα μέλη των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων που θα παραιτούνταν 8 . Η Επανάληψη της Ένοπλης Δράσης Ταυτόχρονα με την έναρξη της παθητικής αντίστασης έλαβαν χώρα παγκύπριας κλίμακας δολιοφθορές εναντίον κυβερνητικών εγκαταστάσεων ή εξοπλισμού (αλλά όχι εναντίον έμψυχων στόχων) 9 . Το κύριο κύμα των ενεργειών αυτών πραγματοποιήθηκε στην ύπαιθρο, καταλήγοντας σε βλάβη ή καταστροφή περιουσίας αξίας £100.000 (για όλο το έτος) 10 . Ο Απρίλιος του 1958 άρχισε με το βρετανικό αποικιακό καθεστώς να αντιμετωπίζει τη διαρκώς αυξανόμενη εκστρατεία της ΕΟΚΑ 11 . Η παθητική αντίσταση συνεχίστηκε, επιπλέον προσβολές στόχων επιτελέστηκαν (πενήντα βόμβες εξερράγησαν κατά το πρώτο δεκαήμερο) και η πολιτική πτέρυγα του κινήματος, η 16 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 41 Ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 4. Γεώργιος Γρίβας, Απομνημονεύματα Αγώνος ΕΟΚΑ 1955 - 59 (Αθήνα, 1961), 231, 235. 5. Άγγελος Βλάχος, Μια Φορά κι Ένα Καιρό Ένας Διπλωμάτη ς, 5 Τόμοι (Αθήνα: Εστία, 1999), Τόμος 4, 372. 6. Γρίβας, Απομνημονεύματα , 358. 7. Διαταγή Γρίβα-Διγενή, ημερομηνίας 6 Δεκεμβρίου 1957. Παράθεση στο ό.π., παράρτημα, 66. 8. Για συλλογή περισσότερων λεπτομερειών για την παθητική αντίσταση στην Κύπρο βλ. ό.π., 358-373• Ό.π., Χρονικόν , 37-38• «EOKA Boycott of British Goods» paper prepared by Special Branch in Nicosia, 28 Ιανουαρίου 1959, CO 926/940, TNA. Για τα υλικά αποτελέσματα της εκστρατείας παθητικής αντίστασης εναντίον των βρετα- νικών προϊόντων βλ. «Figures to Illustrate Boycott Effects on the UK Goods as Against Competitors», χωρίς ημε- ρομηνία, CO 926/940, TNA. 9. «A History of EOKA» by Major General Kenneth T. Darling, 20 Απριλίου 1960, WO 33/2736, TNA, 39• Foot to Lennox-Boyd, 18 Μαρτίου 1958, FO 371/136284, TNA• Foot to Lennox-Boyd, 20 Μαρτίου 1958, FO 371/136284, TNA• Foot to Lennox-Boyd, 28 Μαρτίου 1958, FO 371/136284, TNA. 10. «Cyprus: 1958» (Nicosia: Cyprus Government Printing Office, 1959), V 41/55, Κρατικό Αρχείο Κύπρου, 3. 11. Foot to Lennox-Boyd, 2 Απριλίου 1958, FO 371/136284, TNA• Reddaway to Harding, 22 Απριλίου 1958, 96/40/1, Imperial War Museum.