ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος 41ο

ακήρυχτος τώρα πόλεμος, ασύμμετρος ή μη, ο οποίος όμως δεν είναι λιγότερο πραγματικός, αποκαλείται υβριδικός. Στη μιλιταριστική θεωρία οι μορφές του υβριδικού πολέμου δεν είναι κάτι το καινούργιο. Ο μεγάλος Κινέζος θεωρητικός Sun Tzu συμβούλευε πάντα τους μαθητές του να επιδιώκουν πολέμους που δεν θα χρειαστεί καν να κηρύξουν: αυτούς που κερδίζονται χωρίς μάχη. Αρκεί δε ένα κέντρο που να συντονίζει μέτρα οικονομικής πολιτικής, κρατικής προπαγάνδας, πράξεων δολιοφθοράς και πολέμου στον κυβερνοχώρο, σε μία μη γραμμική διαδικασία, έτσι ώστε ουδέποτε να μπορεί να αποδειχθεί η πατρότητά τους. H πρακτική δεν είναι βέβαια καινούργια, ενώ οι Ρώσοι τη χρεώνουν στο ΝΑΤΟ ήδη από τον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας. Όπως διαπιστώνεται πρακτικά, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις λαμβάνουν πλέον χώρα με μη στρατιωτικά μέσα, παρά το ότι επικρατεί γενικά η εντύπωση ότι ο πόλεμος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με μία στρατιωτική σύρραξη. Για παράδειγμα, όταν η Τουρκία κατέρριψε το πολεμικό αεροπλάνο της Ρωσίας, όλοι φοβόντουσαν πως θα ξεκινήσει ο βομβαρδισμός της χώρας από τη ρωσική πολεμική αεροπορία, ειδικά επειδή οι πολίτες της απαιτούσαν εκδίκηση για τον θάνατο του πιλότου, διαδηλώνοντας επιθετικά μπροστά από την τουρκική πρεσβεία στη Μόσχα. Η απάντηση όμως του προέδρου Putin δεν ήταν ο βομβαρδισμός, αλλά η απαγόρευση των εισαγωγών τουρκικών τροφίμων στη χώρα του, των πτήσεων τσάρτερ στις τουριστικές περιοχές της Τουρκίας, των ταξιδιών για διακοπές καθώς επίσης η κατάργηση της ελευθερίας της βίζας μεταξύ των δύο κρατών. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί εκ μέρους της Δύσης όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία, όπου δεν κινήθηκε το ΝΑΤΟ εναντίον της, αλλά της επιβλήθηκαν επίσημα κυρώσεις, ενώ ανεπίσημα κηρύχθηκε ένας αιματηρός χρηματοπιστωτικός πόλεμος με στόχο το νόμισμα και τις εταιρείες της, παράλληλα με τον υπόγειο πόλεμο της ενέργειας (κατάρρευση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου). Όπως πολύ σωστά είχε αναφέρει ο Αμερικανός «αρχιτέκτονας» των κυρώσεων εναντίον του Ιράν, «Η γεωπολιτική είναι ένα παιχνίδι, το οποίο σήμερα παίζεται καλύτερα με χρηματοπιστωτικά και εμπορικά όπλα» (I. Zarate). Εν τούτοις η δικτύωση και η αλληλεξάρτηση δεν είχαν ως αποτέλεσμα το τέλος των γεωπολιτικών συγκρούσεων, όπως φαντάζονταν οι αισιόδοξοι. Δυστυχώς το παιχνίδι συνεχίζεται με νέες μορφές, όπου τα πεδία μάχης των μελλοντικών συγκρούσεων δεν είναι τα χαρακώματα, οι ωκεανοί και ο ουρανός, αλλά το 98 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 41 Ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2018