Εθνική Φρουρά & Ιστορία

59 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΑΝΑ: ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ Χαράλαμπου Α. Αλεξάνδρου, Διδάκτορα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και Σταυρή Μιχάλη, Υποψήφιου Διδάκτορα Πανεπιστήμιου Κύπρου «Η Ελλάδα ξαναθυμάται τις μέρες του 1922 - τις μέρες που ήταν φλόγες, και κραυγή θηρίου, και αίμα, και κοπάδια κυνηγημένων, ξερριζωμένων ανθρώπων, γυναικών και παιδιών και γερόντων. Είχαμε πάρει τότε τους εφέστιους θεούς μας και ξεκινήσαμε γυμνοί απ’ την Ανατολή, αφήνοντας τη γη και τα κόκκαλα των πατέρων μας. Και είπαμε να ριζώσουμε στη γη της Ελλάδας και να ξεχάσουμε. [...] Είπαμε να ξεχάσουμε την Ιστορία - εμείς, ένας λαός που έχει ανάγκη ν’ακουμπά στην Ιστορία. [...] Θα πρέπει τώρα, να ξανακοιτάξουμε τον εαυτό μας. Δε θ’αποφασίσουμε να διδάξουμε τώρα στα παιδιά μας το μίσος. Αλλά θ’αποφασίσουμε πως το χρέος μας, ως ελλήνων συγγραφέων, είναι αυτό: να ξαναθυμηθούμε πάλι, να μην πάψουμε να θυμόμαστε, να μαθαίνουμε στα παιδιά μας να θυμούνται» . 1 Εισαγωγή Τα καταστροφικά γεγονότα της 6 ης -7 ης Σεπτεμβρίου 1955, που εκτυλίχθηκαν σε Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη έναντι της ελληνικής (κατά κύριο λόγο) κοινότητας, έμειναν γνωστά στη βιβλιογραφία ως Σεπτεμβριανά. 62 χρόνια μετά οι λεπτομέρειες της καταστροφής έχουν καταστεί εν πολλοίς γνωστές. Ως εκ τούτου, στην παρούσα εργασία δεν θα εστιάσουμε στα γεγονότα καθ’ εαυτά. Στόχος της εργασίας είναι η σκιαγράφηση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, των εκδηλώσεων και των αντιδράσεων που προέκυψαν σε συνάρτηση με αναφορές στον Τύπο της εποχής (ελληνικό κυπριακό, τουρκικό κυπριακό, ελληνικό και βρετανικό Τύπο). Οι αναφορές στον Τύπο θα μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε καλύτερα τις εντυπώσεις και την πρόσληψη των γεγονότων στις κοινωνίες των ενδιαφερομένων μερών. Σύντομα για την ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης Σύμφωνα με τον Σπύρο Βρυώνη, η πληθυσμιακή παρακμή του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης στη νεότερη ιστορία άρχισε μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία το 1922 και κλιμακώθηκε σταδιακά μέχρι τα επεισόδια του Σεπτεμβρίου του 1955. Έκτοτε παρατηρήθηκε έντονος εκφοβισμός της 1. Ηλίας Βενέζης για τα Σεπτεμβριανά, Νέα Εστία , τόμ. 58, τεύχ. 677, 15 Σεπτεμβρίου 1955 σσ. 1183-1184. Στα παραθέματα διατηρήθηκε η ορθογραφία και η σύνταξη του συγγραφέα. Μεταγράφηκαν σε μονοτονικό σύστημα λόγω των κανόνων του εντύπου.