Εθνική Φρουρά & Ιστορία

42 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 διηνεκές; Αναμφίβολα, παράγοντας πίεσης για την κυβέρνηση Καραμανλή ήταν οι ενέργειες της Βρετανίας για εφαρμογή του Σχεδίου Macmillan: 8 επρόκειτο για σχέδιο με διχοτομικά στοιχεία, το οποίο - μεταξύ άλλων - επανέφερε την παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο για πρώτη φορά μετά το 1878, μέσω της άφιξης Τούρκου εκπροσώπου, ο οποίος θα συνεπικουρούσε τον Βρετανό Κυβερνήτη στη διοίκηση του νησιού. 9 Επιπρόσθετος παράγοντας πίεσης ήταν η αναβάθμιση της διπλωματικής θέσης της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ, η οποία ενισχύθηκε μετά την τουρκο- συριακή κρίση του 1957 και την απόφαση των ΗΠΑ για εγκατάσταση πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Τουρκία (ιδίως η συγκεκριμένη πρωτοβουλία κατέστησε τη χώρα ένα στρατηγικό ανάχωμα εναντίον της σοβιετικής διείσδυσης στην περιοχή). 10 Παράλληλα, ένα άλλο κίνητρο πίσω από την εμπλοκή της Αθήνας στον ελληνο- τουρκικό διάλογο, ήταν η αποδόμηση όσων επιχειρημάτων εκφράστηκαν υπέρ της Διχοτόμησης κατά τη διάρκεια των διακοινοτικών ταραχών που ξέσπασαν το καλοκαίρι του 1958 στη μεγαλόνησο (με θανάσιμες απώλειες εκατέρωθεν): οι Τουρκοκύπριοι προσπάθησαν μέσω επιθέσεων εναντίον των Ελληνοκυπρίων να δημιουργήσουν τις συνθήκες για μία de facto διχοτόμηση, γεγονός που υποχρέωσε την οργάνωση άμυνας εκ μέρους της ελληνοκυπριακής κοινότητας. 11 Δύο ακόμη λόγοι εξώθησαν την κυβέρνηση Καραμανλή να ανταποκριθεί στην προσέγγιση της Άγκυρας: ο πρώτος σχετιζόταν με την αποτυχία της ελληνικής προσφυγής στον ΟΗΕ για ανεξαρτησία της Κύπρου λόγω της παρέμβασης των ΗΠΑ (που συντάχθηκαν πλήρως με τη Βρετανία εκείνη την περίοδο). 12 Ο δεύτερος λόγος 8. Περισσότερες πληροφορίες για το Σχέδιο Macmillan βλ. Χατζηβασιλείου (1998) 96-110∙ Χριστοδουλίδης (2009) 120-137. 9. Χατζηβασιλείου (2000) 459∙ Crouzet (2011) 1134. 10. Χατζηβασιλείου (2000) 455 και ό.π. (2004) 317. 11. Ό.π. (2000) 457. 12. Ό.π. 459∙Crouzet (2011) 1133. Κωνσταντίνος Καραμανλής και Χάρολντ Μακμίλαν.