Εθνική Φρουρά & Ιστορία

39 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 ΄΄Dog Whistle Politics΄΄: ΡΗΤΟΡΙΚΗ, ΠΕΙΘΩ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ «ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ» ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ Ανδρέα Κάρυου, Διδάκτορα Κυπριακής Ιστορίας, University of London και Ανδρέα Σεραφείμ, Μεταδιδακτορικού Υποτρόφου, Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Κύπρου Εισαγωγή Ο όρος «Dog Whistle Politics» έχει καθιερωθεί στη διεθνή βιβλιογραφία ως δηλωτικός της χρήσης κωδικοποιημένων σημάτων επικοινωνίας μέσα σε πολιτικούς λόγους. Τα σήματα αυτά γίνονται αντιληπτά μόνο από ένα συγκεκριμένο ακροατήριο, στο οποίο απευθύνεται ο ομιλητής, και επηρεάζουν τη στάση και την άποψη των μελών του. 1 Υπάρχει μία θεμελιώδης αλήθεια, η οποία καθορίζει το περιεχόμενο και τον τρόπο εκφώνησης ρητορικών λόγων: ό,τι γράφεται απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο. Ο συντάκτης ενός πολιτικού λόγου -σπανιότερα ο ίδιος ο εκφωνητής του λόγου και συνηθέστερα κάποιος ειδικός λογογράφος- πρέπει να γνωρίζει καλά τα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά του ακροατηρίου του, ώστε ο λόγος να γίνει δεκτός με επιτυχία από τους ακροατές του. Ο όρος «Dog Whistle Politics» έλκει την καταγωγή του από τα σκυλιά, το γαύγισμα των οποίων εμπεριέχει ιδιαίτερους κώδικες επικοινωνίας, οι οποίοι γίνονται αντιληπτοί από άλλα σκυλιά, αλλά όχι από τον άνθρωπο. Στην παρούσα ανάλυση, θα επιχειρήσουμε να εντοπίσουμε και να εξετάσουμε τη χρήση ιδιαίτερων κωδικοποιημένων μηνυμάτων στον λόγο του Μακαρίου, «Νενικήκαμεν» , ο οποίος εκφωνήθηκε στην Κύπρο την 1 η Μαρτίου 1959, λίγες ημέρες μετά τη συνομολόγηση των ιδρυτικών για την Κυπριακή Δημοκρατία Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου. Στόχος μας είναι, μέσα από την συνεξέταση 1. O όρος “Dog Whistle” άρχισε να αποκτά πολιτική σημασία στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Το Oxford English Dictionary θεωρεί ότι η πρώτη, πολιτικής φύσεως, αναφορά στον όρο καταγράφεται στην καναδική εφημερίδα The Ottawa Citizen τον Οκτώβριο του 1995. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε στις εκλογές του 2005 στη Μεγάλη Βρετανία, ως σημείο αναφοράς στο σύνθημα του κόμματος των Συντηρητικών: “Are you thinking what we’re thinking?” Αυτή ήταν μία υπαινικτική αναφορά σε όσους ήταν αντίθετοι στην πολιτική του κόμματος των Εργατικών στο ζήτημα της μετανάστευσης, μία σημαντική παράμετρος της εξωτερικής πολιτικής, που απασχόλησε τους Βρετανούς και στο πρόσφατο δημοψήφισμα για την έξοδο της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση (το λεγόμενο “Brexit”). Ενδεικτική βιβλιογραφία: Safire (2008) 190.Lohrey (2006) 48-58.Goodin (2008) 224-228.