Εθνική Φρουρά & Ιστορία

35 ΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 1958 ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΖΥΡΙΧΗΣ ΤΟ 1959 Ο Κ. Καραμανλής δήλωσε στον A. Menderes ότι αν δεν υπήρχε συμφωνία για φρουρά Ελληνοτουρκοκυπριακού Συμμαχικού Στρατηγείου με αριθμό Κυπρίων και με μέγιστο αριθμό 1.500 άνδρες (900 του ελληνικού και 600 του τουρκικού στρατού) θα έφευγε για την Αθήνα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός αρχικά πρότεινε πολύ λιγότερο αριθμό ανδρών για το συμμαχικό στρατηγείο (60 Έλληνες-40 Τούρκους) και παρουσιάστηκε με την πρότασή του διαλλακτικός, αναμένοντας ανάλογη στάση και από την τουρκική πλευρά. Τότε, ο A. Menderes, που μέχρι την τελευταία στιγμή έθετε θέμα ξεχωριστής τουρκικής βάσης ενισχύοντας τη δική του διαπραγματευτική ισχύ, ζήτησε να αυξηθούν οι Έλληνες και Τούρκοι άνδρες του Στρατηγείου κατά 50, ώστε να περιλαμβάνονται και οι αξιωματικοί. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συμφώνησε. Η επίδειξη αποφασιστικότητας εκ μέρους του Έλληνα πρωθυπουργού δεν άφησε περιθώρια στην Τουρκία, που δέχτηκε την ελληνική πρόταση, και έτσι η απαίτηση της Τουρκίας για βάση εξουδετερώθηκε. Ο συμβιβασμός οδήγησε στη Συνθήκη Συμμαχίας (Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος), η οποία προνοούσε δημιουργία Ελληνοτουρκοκυπριακού Στρατηγείου, με την Ελλάδα και την Τουρκία να έχουν στρατιωτικά αποσπάσματα στο νησί (άρθρο 3). Η Συνθήκη Συμμαχίας ήταν ένα από τα τέσσερα έγγραφα, όλα στη γαλλική γλώσσα, που συμπεριλαμβάνονταν σε πρωτόκολλο, που μονογραφήθηκε από τους δύο πρωθυπουργούς στις 14:30ω της 11 ης Φεβρουαρίου 1959. Με τη Συνθήκη Συμμαχίας η Τουρκία διασφάλισε τη στρατιωτική παρουσία της που επιζητούσε από την αρχή, ενώ η Ελλάδα περιόρισε τις διεκδικήσεις της γειτονικής χώρας στον βαθμό που μπορούσε. Το Τριμερές Στρατηγείο θα αποτελείτο από 950 Έλληνες και 650 Τούρκους στρατιώτες. Το Ελληνοτουρκοκυπριακό Στρατηγείο ή Τριμερές Στρατηγείο θα ήταν υπεύθυνο (άρθρο 5) για την εκπαίδευση του Κυπριακού Στρατού 2.000 ανδρών (60% Ε/Κ: 40% Τ/Κ). Η Συνθήκη Συμμαχίας έδωσε τις βασικές αρχές για συνομολόγηση νέας Συνθήκης, που μονογραφήθηκε στην Αθήνα στις 27 Οκτωβρίου 1959. Το άλλο έγγραφο της Ζυρίχης αφορούσε τη Συνθήκη Εγγυήσεως. Βάσει αυτής η Μεγάλη Βρετανία, η Ελλάδα και η Τουρκία, με συμβαλλόμενη την Κύπρο, εγγυήθηκαν το Σύνταγμα και την εδαφική ακεραιότητα της νεοσύστατης Δημοκρατίας. 27 Ακόμη, μονογραφήθηκε και η «Συμφωνία Κυρίων» μεταξύ Κ. Καραμανλή και A. Menderes, η οποία δεν δημοσιεύτηκε και τηρήθηκε απόρρητη. Είναι το μόνο έγγραφο που δεν δέσμευε τους δυο πρωθυπουργούς να το γνωστοποιήσουν στα κοινοβούλιά τους, βάσει πρωτοκόλλου που υπέγραψαν. 28 Οι δύο πρωθυπουργοί συμφώνησαν να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν την ένταξη της Κύπρου στο Ν.Α.Τ.Ο., να παροτρύνουν τον αντιπρόεδρο και τον πρόεδρο όπως απαγορεύσουν τη δράση του κομμουνιστικού κόμματος, ενώ υπήρχε πρόνοια όπως 27. T.N.A. (U.K.), T 220/1332, Independent Republic of Cyprus Act 1960, Miscellanaeous No. 4 (1959), Conference on Cyprus, Documents signed and initialled at Lancaster House on February 19,1959 . 28. Μιλτιάδης Χριστοδούλου, Η Πορεία μιας Εποχής, Η Ελλάδα, η Κυπριακή Ηγεσία και το Κυπριακό Πρόβλημα , Ι. Φλώρος, Αθήνα 1987, σελ. 273.