Εθνική Φρουρά & Ιστορία

32 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 εκμηδενιζόταν από τις ετερόκλητες προσεγγίσεις που ακόμη υπήρχαν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Μια νέα συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1959 μεταξύ Γ. Πεσμαζόγλου και F. Zorlu με σκοπό την εξεύρεση κοινής συνισταμένης στα εκκρεμούντα ζητήματα: συμφωνημένη αναλογική κοινοτική εκπροσώπηση, αριθμός στρατού και δυνάμεων ασφαλείας και άλλα ζητήματα που αυτή η έρευνα δεν εξετάζει. Ο πρέσβης της Ελλάδας ξεκαθάρισε ότι το θέμα των βάσεων και το θέμα του 50:50 στις δυνάμεις ασφαλείας και στον στρατό ήταν απαράδεκτο. Εξηγούσε ότι για την ελληνική πλευρά η προταθείσα αναλογία θα σήμαινε τον απόλυτο έλεγχο μιας μικρής μειονότητας στη μεγαλύτερη, αφού με την αναλογία 50:50 για δυνάμεις ασφαλείας με 5.000 άνδρες (ελληνική πρόταση), θα σήμαινε αναλογία ενός Τουρκοκύπριου χωροφύλακα ή αστυνομικού για κάθε 200- 250 κατοίκους. Κάτι τέτοιο θα έθετε πολλές περιοχές του νησιού κάτω από τον έλεγχο των τουρκοκυπριακών δυνάμεων ασφαλείας, πράγμα απευκταίο για την ελληνική πλευρά, που προσπαθούσε να περιορίσει τις αυξημένες τουρκικές απαιτήσεις. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, αν και ζητούσε μόνο 3.000, αποδέκτηκε το ενδεχόμενο η κυβέρνησή του να συζητήσει αύξηση του αριθμού των δυνάμεων ασφαλείας, ικανοποιώντας έτσι τον Έλληνα διπλωμάτη. Την ίδια όμως στιγμή απέφυγε επιμελώς να θίξει το θέμα των βάσεων ή της ποσοτικής αναλογίας, θέματα που χρησιμοποίησε στο διπλωματικό πάρε-δώσε που ακολούθησε. Παράλληλα, στις 12 Ιανουαρίου 1959, ο Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα Nurredin- Vergin κοινοποίησε τουρκική πρόταση συνάντησης του Τούρκου πρωθυπουργού με τον Έλληνα ομόλογό του, ωστόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός θεώρησε απαραίτητο να προηγηθεί ακόμα μια υπουργική συνάντηση Αβέρωφ - Zorlu, κάτι που έγινε αποδεκτό. Μετά από ένα μήνα συναντήσεων και διεργασιών είχαν επιτευχθεί αρκετές συγκλίσεις στη βασική δομή του νέου κράτους, εξακολουθούσε όμως ως εμπόδιο να υπάρχει το θέμα των βάσεων, το οποίο η Αθήνα ήθελε οπωσδήποτε να αποφύγει με σκοπό την επιτυχία της επικείμενης πρωθυπουργικής συνάντησης. Έτσι από τις 17 έως τις 21 Ιανουαρίου 1959 οι Ευάγγελος Αβέρωφ και F. Zorlu συναντήθηκαν στο Παρίσι για περαιτέρω συζητήσεις. Σύμφωνα με το Πρακτικό της 29 ης Ιανουαρίου 1959, που τηρήθηκε σε συνάντηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο προς ενημέρωση του τελευταίου, στη συνάντηση του Παρισιού η τουρκική πλευρά επέμενε στην ύπαρξη τουρκικής βάσης στο νησί. Στην έντονη αντίδραση της ελληνικής πλευράς η Τουρκία αντιπρότεινε Συνθήκη Συμμαχίας μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας - Κύπρου, με εγκατάσταση Ελληνοτουρκοκυπριακού Στρατηγείου, ιδέα που δεν απορρίφθηκε και έγινε αποδεκτή και από τον Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος διαφωνούσε με το θέμα των βάσεων. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο Γ. Πεσμαζόγλου, η ιδέα του Ελληνοτουρκοκυπριακού Στρατηγείου (και όχι Ελληνοτουρκικού που υπήρχε στις συζητήσεις 28-29 Δεκεμβρίου 1958) ανήκε στον F. Zorlu, αφού ο Ευάγγελος Αβέρωφ είχε αρνηθεί το θέμα των βάσεων.