Εθνική Φρουρά & Ιστορία

30 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 δεν αναφέρεται ο κατά σώμα προταθείς αριθμός και το πιο πιθανό ήταν η πρόνοια να αφορούσε στελέχωση 1.000 ανδρών ανά σώμα. Η Τουρκία παρέμενε ανυποχώρητη στο θέμα τριών ξεχωριστών σωμάτων και με την αναλογία του 50: 50 προσπαθούσε να πετύχει ισομερή κοινοτική εκπροσώπηση. Μ’ αυτή τη ρύθμιση θα ενίσχυε περισσότερο τη θεσμική της εκπροσώπηση στον κρατικό μηχανισμό, θα είχε την αρχηγία σ’ ένα από τα τρία σώματα και θα πετύχαινε μεγάλη ποσοστιαία εκπροσώπηση των Τουρκοκυπρίων στις δυνάμεις ασφαλείας και στον στρατό. Στις ίδιες συζητήσεις, της 28 ης και 29 ης Δεκεμβρίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών F. Zorlu μετέφερε στον Έλληνα πρέσβη το αίτημα του Τούρκου πρωθυπουργού Adnan Menderes για μια τουρκική, μια ελληνική ή μια μεικτή βάση και σε κάθε περίπτωση υπό ένα κοινό Ελληνοτουρκικό Στρατηγείο. Αντίθετος με το αίτημα του Τούρκου πρωθυπουργού, αφού στο «Σκαρίφημα Παρισίων» δεν υπήρχε καμία πρόνοια για βάσεις, ο Έλληνας πρέσβης ήταν έτοιμος να φύγει, όταν δέχτηκε από τον F. Zorlu μια πρόταση μυστικής ή δημόσιας συνάντησης των δύο πρωθυπουργών που δήλωνε αποφασιστικότητα εξεύρεσης λύσης. Ο Έλληνας πρέσβης, επιστρέφοντας στην Αθήνα για τις γιορτές της πρωτοχρονιάς, μετέφερε την πρόταση και τις αξιώσεις της τουρκικής πλευράς και πήρε από τον Ευ. Αβέρωφ την 1 η Ιανουαρίου 1959 καινούργιες οδηγίες: Περί βάσεων Ελλάδος, Τουρκίας και Ελληνοτουρκικού στρατηγείου εν Κύπρω τα οποία πρώτην φοράν εμνημονεύθησαν, ειλικρινώς δεν δυνάμεθα να συζητήσωμεν. Αν τοιαύτη πρόκειται να είναι μια των βάσεων της συνεννοήσεως, είναι προτιμότερον να ερευνήσωμεν επειγόντως πώς με μια προσωρινήν λύσιν θα διαφυλάξωμεν κατά το δυνατόν τας βελτιωθείσας σχέσεις των δύο χωρών [...] Προς διευκόλυνσιν της σημερινής πραγματικής καταστάσεως και διά να μην αρχίση το νέον πολίτευμα με απολύσεις μισθωτών, θα ηδύνατο να συμφωνηθεί, ότι αν οι σήμερον υπηρετούντες μόνιμοι αστυνομικοί και χωροφύλακες, υπερβαίνουν το 30% των χρησιμοποιηθησομένων τοιούτων, θα διατηρηθούν μέχρι της φυσιολογικής εξόδου των από την υπηρεσίαν 19 [...] Η τουρκική επιμονή για αναλογία 50:50 είχε σκοπό να επιλύσει το πρόβλημα απασχόλησης των Τουρκοκύπριων αστυνομικών στην επικουρική Αστυνομία (Auxiliary Police), που με την προδιαγραφόμενη συμφωνία θα απολύονταν από την υπηρεσία τους. Το ποσοστό απασχόλησης Τουρκοκυπρίων στην επικουρική Αστυνομία μέχρι τον Μάιο του 1957 ξεπερνούσε το 96% (1335 από τους 1380), και το 1958 αριθμούσε 1594. Με την επιδιωκόμενη αναλογία του 50:50, η Τουρκία διασφάλιζε 1.500 θέσεις εργασίας, αριθμός που κάλυπτε σχεδόν όλους τους επικουρικούς αστυνομικούς. Η ελληνική αντιπρόταση, που έγινε για κοινοτική αναλογία, 80:20 στον στρατό και 70:30 στην Αστυνομία και τη Χωροφυλακή, καταδείκνυε ότι η ελληνική πλευρά προσέγγιζε το θέμα με κριτήριο την κοινοτική 19. Α.Κ.Κ., Π.Α.Ε.Α., Φ.56, Νεώτερες Οδηγίες Ευάγγελου Αβέρωφ προς Γ. Πεσμαζόγλου, 1 η Ιανουαρίου 1959.