Εθνική Φρουρά & Ιστορία

29 ΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 1958 ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΖΥΡΙΧΗΣ ΤΟ 1959 respectivement considerées commandant et sous-commandant des forces armées et de la securité» . 17 Δεν γνωρίζουμε αν η πρόταση για στρατό και δυνάμεις ασφαλείας έγινε από την τουρκική ή την ελληνική πλευρά. Μέσα στα πλαίσια εγκαθίδρυσης μιας νέας πολιτείας «λογικό ήταν» και η δημιουργία σωμάτων ασφαλείας για τη διατήρηση της έννομης τάξης. Άλλωστε, την περίοδο που εξετάζουμε, όλες οι χώρες του κόσμου διατηρούσαν στρατό με μοναδικές εξαιρέσεις την Ισλανδία και την Κόστα Ρίκα. Μετά τη συζήτηση στο Παρίσι οι συνομιλίες συνεχίστηκαν στην Τουρκία μέσω των συναντήσεων του πρέσβη της Ελλάδας στην Άγκυρα Γεώργιου Πεσμαζόγλου με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών F. Zorlu. Συνολικά έγιναν πέντε συναντήσεις με πλήρη μυστικότητα και η βάση συζήτησης ήταν το «Σκαρίφημα Παρισίων» . Ο Έλληνας πρέσβης πηγαινοερχόταν μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας κομίζοντας και παίρνοντας έγγραφα. Ο Έλληνας πρέσβης, αφού ενημερώθηκε στην Αθήνα στις 23 Δεκεμβρίου 1958 επί του προσχεδίου λύσης, πήρε μαζί του οδηγίες του Έλληνα πρωθυπουργού και αναχώρησε για την Άγκυρα. Σύμφωνα με αυτές - ημερομηνίας 26 ης Δεκεμβρίου 1958- η πρόθεση της ελληνικής πλευράς ήταν αντί τριών σωμάτων (ενόπλων δυνάμεων, χωροφυλακής και αστυνομίας) να προταθεί η δημιουργία ενός σώματος με Έλληνα αρχηγό και Τούρκο υπαρχηγό. Αυτή η πρόταση, στις συνομιλίες που έγιναν στις 28 και 29 Δεκεμβρίου στην Άγκυρα μεταξύ Γ. Πεσμαζόγλου και F. Zorlu, απορρίφθηκε από την τουρκική πλευρά και έτσι ο Γ. Πεσμαζόγλου ενημέρωσε τον Ευ. Αβέρωφ: Κύριε Υπουργέ, [...] Συνεζητήσαμεν ακολούθως το θέμα των ενόπλων δυνάμεων - παράγραφος 9 των οδηγιών σας. Επ’αυτού όχι μόνον επέμεινεν [ο Fatin Zorlu] επί τριών χωριστών σωμάτων, αλλ’ είπεν ότι έπρεπε να μοι διατυπώση και ωρισμένας παρατηρήσεις του κ. Μεντερές, όστις επιμένει όπως η αριθμητική δύναμις των τριών σωμάτων μη υπερβαίνη τους 3.000 άνδρας συνολικώς, η δε αναλογία εν αυτοίς των Τούρκων προς τους Έλληνας να φθάνη τα 50% - 50%. Τω εξέφρασα την απορίαν μου διά την τοιαύτην απαίτησιν, εις ο απήντησεν ότι ατυχώς οι Τουρκοκύπριοι δεν δύνανται να δεχθούν μείωσιν της υφισταμένης σήμερον αναλογίας εις τας δυνάμεις της αστυνομίας και της χωροφυλακής. Τω είπον τότε ότι τούτο ουδόλως αποτελεί επιχείρημα, διότι οι Άγγλοι είναι σήμερον ελεύθεροι να εκλέγουν τα όργανά των. 18 Η επιστολή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού γίνεται η πρώτη αριθμητική αναφορά για τις δυνάμεις ασφαλείας και τον στρατό. Στις δευτερογενείς γραπτές πηγές και στα αρχεία Ευ. Αβέρωφ και Κ. Καραμανλή, που ο συγγραφέας μελέτησε, πουθενά 17. Α.Κ.Κ., Π.Α.Ε.Α., Φ.64, υποφάκελος 1. 18. Α.Κ.Κ., Φ.28.Α, επιστολή Γ. Πεσμαζόγλου προς Ευάγγελο Αβέρωφ, 29 Δεκεμβρίου 1958, βλ. επίσης Πεσμαζόγλου, Το χρονικόν της ζωής μου (1889-1979) , σελ. 469.