Εθνική Φρουρά & Ιστορία

25 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 ΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 1958 ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΖΥΡΙΧΗΣ ΤΟ 1959 Άγγελου Χρυσοστόμου, Διδάκτορα Ιστορίας - Φιλολόγου Στις 15 Αυγούστου 1958 η πέμπτη ελληνική προσφυγή στον Ο.Η.Ε. με σκοπό να συζητηθεί ξανά το Κυπριακό ζήτημα ήταν γεγονός, ενώ στις 22 Σεπτεμβρίου η εγγραφή της στην Ημερήσια Διάταξη της 13 ης Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε. δημιουργούσε προοπτικές επίλυσής του. Το αίτημα της αυτοδιάθεσης των προηγούμενων προσφυγών είχε εγκαταλειφθεί. Η Αθήνα, σε συνεργασία με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, που στις 21 Σεπτεμβρίου δήλωνε ετοιμότητα να παραιτηθεί της ένωσης, επιδίωξε την επίτευξη λύσης ανεξαρτησίας με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κωνσταντίνο Καραμανλή να δηλώνει στις 29 Σεπτεμβρίου 1958: «Η Κυβέρνησις πάντοτε διεκήρυξεν ότι δεν διεκδικεί την Κύπρο, αλλά αγωνίζεται διά την ελευθερίαν των Κυπρίων. Εν τω πνεύματι τούτω, προέβαλε διεθνώς το αίτημα των Κυπρίων περί αυτοδιαθέσεως. Εν όψει του αμέσου κινδύνου να επιδεινωθή η εν Κύπρω κατάστασις και να κλονισθούν, κατά τρόπο ανεπανόρθωτον, αι σχέσεις της Ελλάδος προς τους συμμάχους της, η Ελληνική κυβέρνησις εν πλήρη ομοφωνία μετά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, θα υποστηρίξη την λύσιν της ανεξαρτησίας» . 1 Το Κυπριακό υπεισήλθε σε μια νέα στροφή. Στόχος της ελλαδικής και της ελληνοκυπριακής πλευράς ήταν η ακύρωση του συνεταιριστικού σχεδίου Macmillan, που η Μ. Βρετανία ήθελε να εφαρμόσει στην Κύπρο. Ο διορισμός την 1 η Οκτωβρίου 1958 του Τούρκου πρόξενου στη Λευκωσία Burhan Ishin ως αντιπροσώπου της τουρκικής κυβέρνησης δημιούργησε τετελεσμένα. Σε συνδυασμό με τις απροκάλυπτες επιθέσεις Τουρκοκυπρίων τον Ιούνιο του 1958 με αιχμή του δόρατος την Τ.Μ.Τ., που προκάλεσαν «μεγάλο φόβο στην ελληνική πλευρά» , 2 ο διορισμός δημιούργησε νέα δεδομένα. Στο πλευρό του Αρχιεπισκόπου η ελληνική κυβέρνηση κλήθηκε, για μια ακόμη φορά, να δώσει μια δύσκολη μάχη στον Ο.Η.Ε.. Στη συζήτηση που άρχισε στις 25 Νοεμβρίου 1958 στην Πολιτική Επιτροπή, ενώπιον της οποίας συζητιούνταν τα μεγάλα πολιτικά θέματα, την προσφυγή χειρίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ. Στις 4 Δεκεμβρίου η Πολιτική Επιτροπή με 31 ψήφους υπέρ, 22 εναντίον και 28 αποχές υιοθέτησε σχέδιο απόφασης που είχε υποβληθεί από το 1. Α.Κ.Κ., Φ.28.Α, Δήλωση του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή 29 Σεπτεμβρίου 1958, βλ. επίσης Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική 1945-1981 , τόμος δεύτερος, Εστία, Αθήνα 2007, σελ. 146. 2. Χατζηβασιλείου, Το Κυπριακό Ζήτημα 1878-1960 η Συνταγματική Πτυχή , σελ. 110.