Εθνική Φρουρά & Ιστορία

119 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 16 Ο ΑΙΩΝΑ Παναγιώτη Δ. Προϊκάκη, Φιλολόγου, ΜΑ in Byzantine Studies, University of Birmingham UK, Υποψήφιου διδάκτορα Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Από τον Μεσαίωνα μέχρι και τα μέσα το 15 ου αιώνα ο δυτικός ιμπεριαλισμός στόχευε αποκλειστικά στην Ανατολή με τη μορφή της πολιτικής και στρατιωτικής επιβολής στην ευρύτερη περιοχή, ενώ ήδη από τον 13 ο αιώνα και την προώθηση των Οθωμανών στον γεωγραφικό χώρο της Μέσης Ανατολής και της Μικράς Ασίας είχε στραφεί αρχικά προς τα ελληνικά εδάφη, που διακρατούσε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, και μόνο αργότερα από τα μέσα του 15 ου αιώνα, όταν θ’ αρχίσει να διαφαίνεται η αναποτελεσματικότητα των δυτικών δυνάμεων ν’ αντιμετωπίσουν σε στρατιωτικό επίπεδο τους Τούρκους, θα στραφεί προς τον Νέο Κόσμο για να υλοποιήσει τις επεκτατικές του προοπτικές. 1 Συνδετικό κρίκο μεταξύ της Καθολικής Δύσης και της Ορθόδοξης Ελληνικής Ανατολής αποτέλεσε η Ενετική Δημοκρατία που δραστηριοποιείτο πολιτικά και οικονομικά στον χώρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήδη από τον 11 ο αιώνα, 2 αρχικά ως περιφερειακή δύναμη ήσσονος σημασίας, αλλά απαραίτητη σύμμαχος του Βυζαντίου για την αντιμετώπιση της απειλής των Νορμανδών, και αργότερα ως κυρίαρχη ναυτική δύναμη στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. H Ενετοκρατία στον παραδοσιακό ελληνικό χώρο 3 εγκαθιδρύθηκε μετά την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους και έληξε το 1797, 1. Βλ. σχ. Αναστασία Παπαδία-Λάλα, «Ελληνικές κοινότητες και ευρωπαϊκός κόσμος (13 ος -19 ος ). Μορφές αυτο- διοίκησης, κοινωνική οργάνωση, συγκρότηση ταυτοτήτων. Μία ερευνητική πρόταση», Ἑῶα καὶ Ἑσπέρια 7 (2007), σσ. 141-142. 2. Βλ. σχ. Lukas Friedrich Tafel Gottlieb, Georg Martin Thomas, Urkunden Zur Älteren Handelsund Staats geschichte Der Republik Venedigmit Besonderer Beziehung Au Byzanzund Die Levante Vom Neunten Bis Zum Ausgang Des Fünfzehnten Jahrhunderts , πρώτο μέρος, Βιέννη, 1856, ανατύπωση Άμστερνταμ 1964, σσ. 51-53˙ Κ. Παπαρρηγόπουλου, «Κομνηνοί» , Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Δ΄, Βιβλίον Δωδέκατον, Αθήναι 1871, σ. 467 κ.ε.˙G. Finlay, The History of Byzantine and Greek Empires from MLVII to MCCCCL III, τόμ. 2, Edinburgh και London 1854, σσ. 186-187. 3. Σχετικά με τη χρήση του όρου «παραδοσιακός ελληνικός χώρος» βλ. Βασ. Σφυρόερα, «Επισκόπηση του Ελλη- νισμού κατά περιοχές» , Ιστορία του Ελληνικού ΄Εθνους, τόμ. 11, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1975, σ. 189.