Εθνική Φρουρά & Ιστορία

σοβιετική επίθεση εναντίον δυτικών στόχων (κυρίως στη Δυτική Ευρώπη) μέσω της προβολής μιας απειλής άμεσου πυρηνικού κτυπήματος στη σοβιετική ενδοχώρα, με δραματικά δυσανάλογο για τους Σοβιετικούς κόστος. Αν και επιχειρούσε να κεφαλαιοποιήσει το πραγματικό αμερικανικό πυρηνικό πλεονέκτημα, εντούτοις η στρατηγική αυτή ήταν γνωστό ότι πολύ δύσκολα θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή, δεδομένης της επιθυμίας του τότε Αμερικανού Προέδρου Ντουάιτ Αϊζενχάουερ να αποτρέψει το ενδεχόμενο ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου. 9 Επιπλέον, η αδυναμία αυτή αποδεικνύεται από τη μη εφαρμογή της επιθετικής της εκδοχής: κατά την περίοδο του πυρηνικού μονοπωλίου τους οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλλιστα θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την υπεροπλία τους και να προκαλέσουν καταστροφικά πλήγματα στη σοβιετική επικράτεια, καταστέλλοντας έτσι τη σοβιετική μαχητική ικανότητα. Εντούτοις, το κόστος (τόσο λόγω της παγκόσμιας περιβαλλοντικής καταστροφής που θα ακολουθούσε, όσο λόγω και της ενδεχόμενης συμβατικής στρατιωτικής ανταπόδοσης των Σοβιετικών στη Δυτική Ευρώπη) θα ήταν τεράστιο, με αποτέλεσμα να μην συμβεί ποτέ μια τέτοιου είδους επίθεση. 10 Το αμερικανικό μονοπώλιο τερματίστηκε οριστικά το 1957, όταν η Σοβιετική Ένωση κατόρθωσε να εκτοξεύσει τον δορυφόρο Σπούτνικ σε τροχιά γύρω από τη γη. Σε επίπεδο διμερούς ανταγωνισμού ισχύος, το μήνυμα των Σοβιετικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω αυτής της επιτυχίας ήταν ξεκάθαρο: αφού ένας σοβιετικός πύραυλος μπορεί να εξέλθει της γήινης ατμόσφαιρας, τότε μπορεί κάλλιστα να φτάσει μέχρι την αμερικανική ενδοχώρα. Συνεπώς, ένας πύραυλος με πυρηνική κεφαλή θα μπορούσε να καταφέρει πλήγμα εντός της αμερικανικής επικράτειας. Η εξέλιξη αυτή παρείχε στη Σοβιετική Ένωση τη δυνατότητα πρώτου και δεύτερου πυρηνικού πλήγματος, με αποτέλεσμα το δόγμα της μαζικής ανταπόδοσης να χάσει το νόημά του. Ως συνέπεια, η αμερικανική πυρηνική στρατηγική προσαρμόστηκε ανάλογα μέσω της υποχώρησής της προς το δόγμα της ευέλικτης ανταπόδοσης, το οποίο παρείχε την επιλογή ανταποδοτικών πληγμάτων μικρότερης καταστρεπτικότητας, πριν μία αμερικανοσοβιετική σύγκρουση κλιμακωθεί σε πυρηνικό πόλεμο, αναλόγως του είδους του πρώτου πλήγματος του εχθρού. 11 Παρά το γεγονός ότι η σοβιετική πυραυλική τεχνολογία δεν αναπτύχθηκε αρκετά γρήγορα, έτσι ώστε να μετουσιωθεί άμεσα η απειλή σε πραγματική ικανότητα πλήγματος, εντούτοις στην Ουάσιγκτον εδραιώθηκαν άμεσα αντιλήψεις περί σοβιετικής πυραυλικής υπεροχής, οι οποίες τροφοδότησαν τον φόβο και την ανησυχία των Αμερικανών για το ενδεχόμενο σοβιετικής πυρηνικής επίθεσης. 12 10 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 9. Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, Αμερικανικό Σύστημα και Εξωτερική Πολιτική: 1945-2002 (Αθήνα: Ποιότητα, 2003), 121. 10. Κολιόπουλος, Η Στρατηγική Σκέψη από την Αρχαιότητα έως Σήμερα , 262. 11. Ibid., 263. 12. Παπασωτηρίου, Αμερικανικό Σύστημα και Εξωτερική Πολιτική , 123.