Εθνική Φρουρά & Ιστορία

κέρδη είτε δεν είναι απαγορευτικό. Παρόλα αυτά, στην περίπτωση του πυρηνικού πολέμου, το ρίσκο αυτό είναι ασήκωτο: ένα και μόνο πλήγμα είναι δυνατό να αφανίσει ολόκληρες πόλεις, να σκοτώσει χιλιάδες ή εκατομμύρια ανθρώπους. Συνεπώς, η δύναμη που θα κτυπήσει πρώτη θα έχει επιλέξει ένα δρόμο χωρίς επιστροφή για τον αντίπαλο, ενδεχομένως και για την ίδια. Θα έχει ανοίξει το κουτί της Πανδώρας με ολέθριες συνέπειες, οι οποίες πολύ πιθανόν να καταστρέψουν και την ίδια. Μία τέτοια σχέση μεταξύ δύο πυρηνικών δυνάμεων, όπως η ιστορία του Ψυχρού Πολέμου αποδεικνύει, είναι δυνατόν να παράγει σταθερότητα. Μία σταθερότητα η οποία βασίζεται στην πυρηνική ισορροπία 6 και την αμοιβαία πυρηνική αποτροπή, 7 δηλαδή τον φόβο του ενός για τη ζημιά που μπορεί να πάθει από τον άλλον, με αποτέλεσμα να επιλέγεται η αδράνεια αντί της δράσης. Πάντοτε όμως η σταθερότητα αυτή θα στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι οι λήπτες αποφάσεων θα ενεργούν ορθολογικά, δηλαδή θα έχουν την ευθυκρισία που απαιτείται για να λάβουν αποφάσεις με βάση την ψυχρή στάθμιση κόστους-οφέλους χωρίς την παρεμβολή μεταβλητών, όπως ο ασταθής ψυχισμός ή η αποσταθεροποιητική συναισθηματική φόρτιση. Ή, εν πάση περιπτώσει, η διαδικασία λήψης αποφάσεων θα είναι τέτοια που θα μπορεί να αντισταθμίζει τέτοιου είδους παράγοντες. Κατά συνέπεια, πρόκειται για μία «ισορροπία του τρόμου», όπως ονομάστηκε κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, η οποία θεωρητικά μπορεί να ανατραπεί εύκολα με ολέθριες συνέπειες, στην πράξη όμως έχει αποδεχτεί -μέχρι σήμερα- σχεδόν αλάνθαστη. Η μελέτη της εξέλιξης της αμερικανικής πυρηνικής στρατηγικής της πρώιμης περιόδου του Ψυχρού Πολέμου αποτελεί εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση των επιλογών των μεγάλων δυνάμεων σε περίπτωση απειλής έκρηξης πυρηνικού πολέμου. Αμοιβαία διασφαλισμένη καταστροφή και ψυχροπολεμική σταθερότητα Κατά την πρώιμη περίοδο του Ψυχρού Πολέμου διαμορφώθηκε μία τάξη πραγμάτων στις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία χαρακτηρίστηκε ως κατάσταση αμοιβαία διασφαλισμένης καταστροφής (Mutually Assured Destruction/MAD). Η κατάσταση MAD επήλθε εξελικτικά ως πεπρωμένο και όχι ως επιλογή για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αρχικά, το αμερικανικό πυρηνικό μονοπώλιο της περιόδου 1945-1957 κατέστησε σαφή την υπεροχή των Ηνωμένων Πολιτειών στα πλαίσια του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού. Η γνώση της κατοχής πυρηνικών όπλων μόνο από τις Ηνωμένες 8 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 40 Ο ΙΟΥΛΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 6. Lawrence Freedman, “The First Two Generations of Nuclear Strategists,” στο Peter Paret (ed.), Makers of Modern Strategy from Machiavelli to the Nuclear Age (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1986), 735-778. 7. Robert j. Art, America’s Grand Strategy and World Politics (New York: Routledge, 2009), 150-154.