Ιοί και συναφή παθογόνα των εσπεριδοειδών στην Κύπρο και αναδυόμενες ασθένειες υψηλού κινδύνου για την εσπεριδοκαλλιέργεια

ΙΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΠΑΘΟΓΟΝΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ 18 3. Σπειρόπλασμα των εσπεριδοειδών Το είδος Spiroplasma citri ανήκει στα προκαρυωτικά παθογόνα και παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με τα φυτοπλάσματα. Αρχικά ήταν γνωστό ως οργανισμός που μοιάζει με μυκόπλασμα (mycoplasma-like organism, MLO), ωστόσο σε πρόσφατη ταξινόμηση με βάση τα φαινοτυπικά και γενετικά του χαρακτηριστικά κατατάχθηκε στο γένος Spiroplasma των Προκαρυωτικών (Mollicutes). Προκαλεί την ασθένεια της μεταδοτικής μικροφυλλίας των εσπεριδοειδών και είναι ευρύτερα γνωστό ως stubborn. Προσβάλλει τα ηθμώδη αγγεία προκαλώντας διάφορα συμπτώματα στα δέντρα που εμφανίζονται συνήθως 3-5 χρόνια μετά τη μόλυνση. Τα φύλλα των προσβεβλημένων δέντρων είναι μικρότερα, εμφανίζουν καρούλιασμα προς τα πάνω και σε κάποιες περιπτώσεις παρουσιάζουν ποικιλοχλώρωση (Εικόνα 7). Κάτω από υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές υγρασίες τα συμπτώματα εντείνονται και τα φύλλα παραμορφώνονται, ενώ το άκρο τους παίρνει καρδιόμορφο σχήμα. Οι καρποί παραμορφώνονται και σε εγκάρσια τομή έχουν χαρα- κτηριστικά παχύτερο φλοιό προς τον ποδίσκο και λεπτότερο στη βάση του φρούτου, και συχνά αποκόπτονται πρόωρα (Liu et al ., 1983). Σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται νανισμός στα μολυσμένα δέντρα. Στη φύση η ασθένεια μεταδίδεται με τζιτζικάκια και ειδικότερα με τα είδη Circulifer tenellus , Neoaliturus haematoceps , Scaphytopius nitridus και S. acutus (Fos et al ., 1986). Το παθογόνο πολλαπλασιάζεται και κυκλοφορεί στα έντομα, γεγονός που τα καθιστά μολυσματικά καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους. Το S. citri μεταδίδεται, επίσης, και με μολυσμένο πολλα- πλασιαστικό υλικό. Εικόνα 7. Συμπτώματα μικροφυλλίας, καρουλιάσματος και χλώρωσης σε δέντρο μολυσμένο με το Spiroplasma citri