Ιοί και συναφή παθογόνα των εσπεριδοειδών στην Κύπρο και αναδυόμενες ασθένειες υψηλού κινδύνου για την εσπεριδοκαλλιέργεια

11 ΙΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΠΑΘΟΓΟΝΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Τα προσβεβλημένα δένδρα παρουσιάζουν διάφορα συμπτώματα που σε μερικές περιπτώσεις είναι ήπια και δεν μειώνουν την παραγωγική ικανότητα του δένδρου, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι πολύ σοβαρά. Ένα από τα σοβαρότερα συμπτώματα που προκαλεί η τριστέζα είναι η αποπληξία που εκδηλώνεται με απότομο μαρασμό και νέκρωση της κόμης σε νεαρά δένδρα εμβολιασμένα σε κιτρομηλιά. Σε δένδρα μεγαλύτερης ηλικίας παρατηρείται βαθμιαία ξήρανση, περιορισμένη και καχεκτική βλάστηση, χλωρωτικό φύλλωμα, φυλλόπτωση, νανισμός, εύθραυστοι κλαδίσκοι, αποξήρανση κλαδίσκων και μεγαλύτερων κλάδων, μικροκαρπία, παρακμή, νέκρωση της βίβλου στο υποκείμενο, βοθρίωση του ξύλου και τελικά συνολική αποξήρανση του δένδρου (Kαπαρή-Ησαΐα κ.ά., 2005). Η νέκρωση της βίβλου που εμφανίζεται κάτω από το σημείο εμβολιασμού, παρεμποδίζει ή δυσχεραίνει τη μεταφορά των θρεπτικών στοιχείων από την κόμη του δένδρου προς τις ρίζες. Ως αποτέλεσμα, το ριζικό σύστημα του προσβεβλημένου δένδρου καταστρέφεται και παράλληλα αρχίζει η παρακμή του δένδρου. Σε αρκετά δένδρα προσβεβλημένα με τριστέζα εμφανίζεται και το σύμπτωμα της πολυμικροκαρπίας, δηλαδή παραγωγής μεγάλου αριθμού μικρών καρπών κακής ποιότητας από τον ίδιο κλαδίσκο (Εικόνα 3) (Καπαρή-Ησαΐα κ.ά., 2005). Εικόνα 2. Συμπτώματα βοθρίωσης στελέχους σε πορτοκαλιά προσβεβλημένη με CTV Εικόνα 3. Εμφάνιση πολυμικροκαρπίας σε δέντρο με προσβολή από CTV