Καλλιέργεια εθελοντισμού και ενεργού πολίτη στα σχολεία

ΑΝΤΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ: Η ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ H τυπική μάθηση ορίζεται ως το ιεραρχημένο, δομημένο και οργανωμένο χρονικά σε βαθμίδες εκπαιδευτικό σύστημα, από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση έως το πανεπιστήμιο, που περιλαμβάνει τόσο τις γενικές ακαδημαϊκές σπουδές όσο και τα εξειδικευμένα προγράμματα και τους θεσμούς ολοκληρωμένης επαγγελματικής και τεχνικής εκπαίδευσης (Jeffs & Smith, 1990). Η μη τυπική μάθηση ορίζεται ως η οποιαδήποτε οργανωμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, που απευθύνεται σε συγκεκριμένους εκπαιδευόμενους και έχει συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους (Jeffs & Smith 1990). Αφορά οποιαδήποτε προγράμματα προσωπικής και κοινωνικής εκπαίδευσης, τα οποία είναι οργανωμένα και συγκροτημένα και πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εκπαιδευτικού περιβάλλοντος εκτός του τυπικού συστήματος εκπαίδευσης. Η μη τυπική μάθηση διαφοροποιείται από την τυπική, ως προς τους στόχους, τη διάρκεια, το περιεχόμενο, την οργανωτική λειτουργία και τους μηχανισμούς ελέγχου και συχνά πραγματοποιείται από εναλλακτικούς οργανισμούς (οργανώσεις νεολαίας κτλ). H άτυπη μάθηση αφορά τις μαθησιακές δραστηριότητες που διεξάγονται εκτός οργανωμένου εκπαιδευτικού πλαισίου, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, στο πλαίσιο του ελεύθερου του χρόνου ή των επαγγελματικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων του. Περιλαμβάνει τις κάθε είδους δραστηριότητες αυτομόρφωσης, απόκτηση γνώσεων μέσω έντυπου υλικού ή υλικού που λαμβάνει μέσω διαδικτύου καθώς και τις γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που αποκτά το άτομο από την επαγγελματική εμπειρία του. Η διαδικασία της συγκεκριμένης μάθησης εντάσσεται στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης και συχνά είναι μια μη συνειδητοποιημένη μορφή μάθησης. Η τυπική, η μη τυπική και η άτυπη μάθηση είναι συμπληρωματικά και αλληλο-ενισχυόμενα στοιχεία της διαδικασίας της δια βίου μάθησης και θα πρέπει να συνυπάρχουν στη σχολική ζωή. Τα περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα στοχεύουν στη μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών, εστιάζοντας στο γνωστικό αντικείμενο. Η εισαγωγή στη διδασκαλία εργαλείων μη τυπικής μάθησης επιτρέπει την ανάπτυξη κοινωνικό-συναισθηματικών δεξιοτήτων, απαραίτητων για την ολόπλευρη ανάπτυξη του ατόμου. Η μη τυπική μάθηση είναι μια συμμετοχική, μαθητοκεντρική, οργανωμένη διαδικασία, με συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, οι οποίοι προσανατολίζονται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που χρησιμεύουν στην προετοιμασία των παιδιών για την ανάληψη ρόλων ενεργού πολίτη. Αφετηρία της είναι οι ανάγκες των συμμετεχόντων και δίνεται ιδιαίτερο βάρος στη διαδικασία της μαθησιακής εμπειρίας. Επίσης, είναι σχεδιασμένη έτσι, ώστε να περιλαμβάνει τόσο την ατομική όσο και την ομαδική μάθηση με μια συλλογική προσέγγιση. Η έντονη αίσθηση συμμετοχής και υπευθυνότητας, που αποκτούν οι μαθητές μέσα από τη διαδικασία της μη τυπικής μάθησης, ενισχύει την αίσθηση της αλληλεγγύης και την ενασχόληση με κοινωνικές δράσεις. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η σύνδεση του σχολείου με την κοινωνία καθώς οδηγεί στην ενασχόληση των μαθητών με τα προβλήματα της κοινότητας. 8.