Δέντρο της χρονιάς - Tree of the year 2018

Χρήσεις Είναι είδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καλλωπιστικό. Στην αρχιτεκτονική τοπίου αποτελεί ένα δέντρο που προσφέρει χρώμα και σχήμα στον χώρο που θα φυτευτεί. Ιδιαίτερα την άνοιξη τα χρώματα των φύλλων και τα πολυάριθμα εύοσμα λουλούδια της προσδίδουν στη στερατζιά κοσμητική αξία. Το ξύλο της είναι σκληρό και βαρύ και στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε πολύ για την κατασκευή βεργών από τους αγρότες. Για τις στυράκινες βουκέντρες λέγεται η πιο κάτω παροιμία: «Το ζευκάριν το καλόν θέλει τζιαι ζευκαλάτην, θέλει τζιαι βέρκαν στερατζιάν τζιαι παχουλλήν αγάπην» Σύμφωνα με αναφορές οι καρποί του κοπανισμένοι έδιναν πολτό, γνωστό ως «τσούννα», που χρησιμοποιείτο ως ναρκωτικό για σύλληψη των χελιών στους ποταμούς της Μαραθάσας, του Λιβαδιού, στο Δάσος Πάφου και αλλού. Επίσης, οι καρποί κοπανισμένοι χρησιμοποιούντο για την καταπολέμηση των φθειρών της κεφαλής. Σύμφωνα με τον Γεννάδιο από τη στερατζιά έβγαζαν αρωματική ρητίνη, την ονομαζόμενη στερακόπισσα, η οποία εκκρίνεται ύστερα από χάραξη του φλοιού ή μετά από πληγή που προκαλείται από κάποια έντομα ή με άλλο φυσικό τρόπο, και την χρησιμοποιούσαν για τον αρωματισμό και πιθανόν την προφύλαξη του ρουχισμού από επιβλαβή έντομα. Στην κινεζική ιατρική η ρητίνη του δέντρου χρησιμοποιείται ως τονωτικό του κυκλοφοριακού συστήματος, στη δε αρωματοθεραπεία ως ηρεμιστικό. Οι μοναχοί του Αγίου Όρους και άλλων μοναστηριών της Ελλάδας χρησιμοποιούν τη ρητίνη του στύρακα για την παρασκευή άριστης ποιότητας λιβανιού. Πολλαπλασιασμός Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και χρειάζεται δύο χρόνια για να αποκτήσει διαστάσεις ώστε να μπορεί να μεταφυτευτεί. Η φυτρωτικότητα των σπερμάτων της είναι 75% περίπου. Διατίθεται στο φυτώριο του Τμήματος Δασών στα Πλατάνια. Προστασία και διαχείριση Η στερατζιά είναι σχετικά κοινό είδος σε αρκετές περιοχές του νησιού μας. Όπως αναφέρεται και πιο πάνω, αποτελεί συνοδό είδος σε αρκετούς τύπους οικοτόπων. Σημαντικό μέρος των εκτάσεων που καλύπτουν οι οικότοποι αυτοί έχει συμπεριληφθεί στο Δίκτυο Natura 2000, και η Κύπρος λαμβάνει όλα τα απαραίτητα διαχειριστικά και άλλα μέτρα για να τους διατηρεί σε ευνοϊκή κατάσταση διατήρησης (favourable conservation status). Στον τόπο μας υπάρχουν μερικά αιωνόβια δένδρα στερατζιάς μεγάλων διαστάσεων και ηλικίας όπως η Στερατζιά της Παναγίας της Σαλαμιώτισσας, με περιφέρεια κορμού 1,95 m, ύψος 8 m και ηλικία πέραν των 170 χρόνων. Το δέντρο αυτό έχει κηρυχθεί προστατευόμενο στις 30 Ιανουαρίου 2004 με τον Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο, Διάταγμα Προστασίας Δέντρων δυνάμει του άρθρου 39 (1). Συντηρείται και προστατεύεται από το Τμήμα Δασών. Για την υλοτομία της στερατζιάς απαιτείται άδεια από το Τμήμα Δασών όταν η έμφλοια διάμετρος του κορμού σε ύψος 130cm πάνω από το έδαφος είναι μεγαλύτερη από δεκαπέντε(15) cm.