Τοξικά ψάρια στη θάλασσα της Κύπρου

Η ονομασία «κουρκούνα» ή «προσφυγούλα» αποδίδεται στην Κύπρο στα 2 είδη του γένους Siganus που απαντούν στο νησί, τα Siganus rivulatus (άσπρη κουρκούνα) και Siganus luridus (μαύρη κουρκούνα). Και τα δυο είναι λεσσεψιανά είδη, εισήλθαν δηλαδή στη Μεσόγειο από την Ερυθρά Θάλασσα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Το μήκος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 40 εκατοστά, αλλά σπάνια υπερβαίνει τα 25 εκατοστά. Η άσπρη κουρκούνα έχει αστραφτερό πρασινοασημί χρώμα που σκουραίνει ραχιαίακαι ασπρίζει κοιλιακά, κάποτε με κιτρινωπές γραμμές,ενώη μαύρηκουρκούνα έχειμονόχρωμο σκούρο πρασινοκαφέ σώμα. Είναι βενθικά είδη που απαντούν συνήθως σε μεγάλα κοπάδια σε περιοχές με λιβάδια του θαλάσσιου φανερόγαμου ποσειδώνια ( Posidonia oceanica ) ή βραχώδεις βυθούς, από την ακτή μέχρι και σε βάθος 60 μέτρων. Είναι αποκλειστικά φυτοφάγα είδη που τρέφονται με φύκια και άλγη. Αλιεύονται με καλάμι, στατικά δίχτυα, γυροβολιά, σκαρκές και ψαροντούφεκο. Στις κουρκούνες, οι σκληρές ακτίνες του ενιαίου ραχιαίου πτερυγίου είναι δηλητηριώδεις . Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν τοπικό πόνο, πρήξιμο και κοκκίνισμα στο σημείο επαφής, πυρετό και δύσπνοια. Άμεσο ανακουφιστικό μέτρο είναι η θέρμανση της περιοχής για περιορισμό της δράσης της τοξίνης, και αν η ενόχληση είναι έντονη καλό είναι να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή . Ο λύχνος ή μύξης είναι βενθικό ψάρι που ζει σε αμμολασπώδη υποστρώματα, σε βάθη από 15 έως 250 μέτρα. Το μήκος του συνήθως κυμαίνεται από 10 μέχρι 20 εκατοστά, αν και μπορεί να ξεπεράσει και τα 30 εκατοστά. Ο λύχνος είναι ένας αρκετά αποτελεσματικός θηρευτής του βυθού. Είναι συνήθως θαμμένος στην άμμο, έχοντας εκτεθειμένα μόνο τα μάτια και το στόμα, το οποίο έχει κλίση προς τα πάνω για εύκολη αρπαγή της λείας. Μεταξύ της κάτω σιαγόνας και της γλώσσας έχει μια σαρκώδη κόκκινη προεξοχή που χρησιμεύει ως δόλωμα για τα ανυποψίαστα θηράματά του. Ο λύχνος μπορεί να παράγει ηλεκτρικές εκκενώσεις ισχύος μέχρι 50 βολτ, μέσω ενός οργάνου που βρίσκεται σε σάκο ακριβώς πίσω από τα μάτια. Είναι σαρκοφάγο ψάρι και τρέφεται με μικρά ψάρια και ασπόνδυλα, τα οποία καταπίνει ολόκληρα. Αλιεύεται με στατικά δίχτυα, τράτα βυθού και καθετή. Ο λύχνος φέρει ένα μεγάλο και εμφανές δηλητηριώδες αγκάθι πίσω από κάθε βραγχιακό επικάλυμμα . Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν τοπικό πόνο, πρήξιμο και κοκκίνισμα στο σημείο επαφής, πυρετόκαι δύσπνοια.Άμεσοανακουφιστικό μέτρο είναι η θέρμανση της περιοχής για περιορισμό της δράσης της τοξίνης, και αν η ενόχληση είναι έντονη καλό είναι να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή . Κουρκούνα (γένος Siganus) Λύχνος ( Uranoscopus scaber ) Siganus rivulatus Siganus luridus