Τοξικά ψάρια στη θάλασσα της Κύπρου

Το λεοντόψαρο είναι λεσσεψιανό είδος, εισήλθε δηλαδή στη Μεσόγειο από την Ερυθρά Θάλασσα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και έχει εξαπλωθεί στα παράκτια νερά της χώρας μας τα τελευταία χρόνια. Ανήκει στην οικογένεια των σκορπιών (Scorpaenidae) και φθάνει τα 35 εκατοστά σε μήκος. Έχει εντυπωσιακή εμφάνιση με έντονες κάθετες ραβδώσεις στο σώμα και πτερύγια με έντονα μαύρα στίγματα και πολυάριθμες μακριές σκληρές ακτίνες. Είναι επιδέξιος κυνηγός και τρέφεται κυρίως με μικρά ψάρια, μαλάκια και άλλα ασπόνδυλα. Οι σκληρές ακτίνες του ραχιαίου, εδρικού και θωρακικού πτερυγίου του λεοντόψαρου περιέχουν ισχυρή τοξίνη . Το λεοντόψαρο δεν είναι επιθετικό είδος και τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν σε ψαράδες που τα συλλαμβάνουν. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν ακραίο πόνο, πονοκέφαλο, εμετό, δύσπνοια και ίσως αλλεργικό σοκ με σοβαρές επιπλοκές. Πολύ μικρά παιδιά και άτομα με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό ή αλλεργίες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο. Αντιμετώπιση τυχόν τσιμπήματος περιλαμβάνει θέρμανση της περιοχής για περιορισμό της δράσης της τοξίνης ως άμεσο ανακουφιστικό μέτρο και μετάβαση σε ιατρικό κέντρο το συντομότερο δυνατό . Η ονομασία «βατί» αποδίδεται στην Κύπρο στους σελαχοειδείς χονδριχθύες της οικογένειας Dasyatidae. Τα βατιά έχουν έντονα νωτοκοιλιακά πεπλατυσμένο, αδαμαντοειδές σώμα, με 2 μεγάλα τριγωνικά θωρακικά πτερύγια και πολύ μακριά λεπτή ουρά η οποία ξεπερνά συνήθως σε μήκος το μήκος του σώματός. Είναι μεγάλα σε μέγεθος ψάρια, με το πλήρες άνοιγμα των πτερυγίων τους να ξεπερνά κάποτε τα 2 μέτρα. Με ελάχιστες εξαιρέσεις είναι βυθόβια είδη και απαντούν σε αμμώδεις και λασπώδεις βιότοπους, σε βάθη μέχρι 200 μέτρα. Τρέφονται κυρίως με βυθόβια ψάρια, κεφαλόποδα και μαλακόστρακα που εντοπίζουν στην άμμο με τη βοήθεια των πτερυγίων τους. Η μακριά ουρά φέρει συνήθως ένα μακρύ αιχμηρό δηλητηριώδες αγκάθι στη βάση της, που σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι και διπλό. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν ισχυρό πόνο για 6 με 48 ώρες αλλά πιο έντονο τα πρώτα 30 με 60 λεπτά, και, ανάλογα με το σημείο του σώματος, το βάθος εισχώρησης, τη διάρκεια παραμονής του κεντριού και το άτομο, μπορεί να παρατηρηθούν αρτηριακοί σπασμοί, αρρυθμία, υπόταση, αναπνευστική δυσχέρεια, ναυτία μέχρι και ανακοπή καρδιάς. Σε περίπτωση τσιμπήματος από βατί είναι απαραίτητη η άμεση ιατρική φροντίδα . Άμεσο ανακουφιστικό μέτρο είναι η θέρμανση της περιοχής για περιορισμό της δράσης της τοξίνης. Λεοντόψαρο ( Pterois miles ) Βατί (οικογένεια Dasyatidae) Dasyatis centroura